1940
ihe
1940 (MCMXL) lâi kárgámihe, mii gregoriaanlâš kalender mield aalgij vuossaargâ já nuuvâi majebaargâ. Tot lâi 1940-lovo vuossâmuš ihe.
TábáhtusahMute
NjuhčâmáánuMute
- njuhčâmáánu 30. peeivi – Yrjö Väisälä kaavnâi asteroid 3166 Klondike.
VyesimáánuMute
- vyesimáánu 3. peeivi – Yrjö Väisälä kaavnâi asteroidijd 2194 Arpola, 2512 Tavastia já 3099 Hergenrother.
- vyesimáánu 9. peeivi – Yrjö Väisälä kaavnâi asteroidijd 2639 Planman já 5153 Gierasch/1940 GO.
PorgemáánuMute
- porgemáánu 6. peeivi – Eestieennâm šoodâi uássin Sovjetlito.
ČohčâmáánuMute
- čohčâmáánu 6. peeivi – Yrjö Väisälä kaavnâi asteroid 1677 Tycho Brahe.
JuovlâmáánuMute
- juovlâmáánu 28. peeivi – Yrjö Väisälä kaavnâi asteroidijd 1659 Punkaharju, 1678 Hveen, 2962 Otto já 4266 Waltari.
- juovlâmáánu 30. peeivi – Yrjö Väisälä kaavnâi asteroid 2750 Loviisa.
Nobel-palhâšumehMute
- Fyysiik – ij kihheen[1]
- Kemia – ij kihheen[2]
- Kirjálâšvuotâ – ij kihheen[3]
- Ráávhu – ij kihheen[4]
- Talhâstieđâ – ij kihheen[5]
ŠoddâmehMute
- uđđâivemáánu 4. peeivi – Brian David Josephson, ive 1973 Nobel-fyysiikpalhâšume finnim waleslâš fysikkár já akatemikkár[6]
- uđđâivemáánu 4. peeivi – Gao Xingjian, ive 2000 Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume finnim Kiinast šoddâm ranskalâš kirječällee[7]
- uđđâivemáánu 5. peeivi – Veikko Kankkonen, syemmilâš luákkánjuškejeijee
- uđđâivemáánu 16. peeivi – Judit Csehák, uŋgarlâš politikkár já minister
- kuovâmáánu 5. peeivi – H. R. Giger, sveiccilâš taaidâr (j. 2014)
- kuovâmáánu 7. peeivi – Toshihide Maskawa, ive 2008 Nobel-fyysiikpalhâšume finnim jaapaanlâš teoreetlâš fysikkár (j. 2021)[8]
- kuovâmáánu 9. peeivi – J. M. Coetzee, ive 2003 Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume finnim maadâafriklâš kirječällee[9]
- cuáŋuimáánu 11. peeivi – Władysław Komar, puolalâš kuulašlivgejeijee (j. 1998)
- kesimáánu 2. peeivi – Konstantin II, Kreeika majemuš kunâgâs já Tanska prinssâ (j. 2023)
- roovvâdmáánu 23. peeivi – Pelé, brasilialâš čiehčâmpáálu spellee (j. 2022)[10]
- juovlâmáánu 12. peeivi – Dionne Warwick, ovtâstumstaatâlâš lávloo
JämimehMute
- njuhčâmáánu 16. peeivi – Selma Lagerlöf, ruátálâš kirječällee (š. 1858)
- juovlâmáánu 19. peeivi – Kyösti Kallio, syemmilâš politikkár já Suomâ täsivääldi 4. president (š. 1873)
KalenderMute
Fáádást eres soojijnMute
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást 1940.
KäldeehMute
- ↑ 1,0 1,1 The Nobel Prize in Physics 1940. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 2,0 2,1 The Nobel Prize in Chemistry 1940. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 3,0 3,1 The Nobel Prize in Literature 1940. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 4,0 4,1 The Nobel Peace Prize 1940. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ 5,0 5,1 The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1940. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ Brian D. Josephson nobelprize.org. Čujottum 1.1.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Gao Xingjian nobelprize.org. Čujottum 1.1.2023. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Toshihide Maskawa nobelprize.org. Čujottum 20.6.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ J. M. Coetzee nobelprize.org. Čujottum 1.1.2023. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Uusitupa, Ismo: Kuolleet | Pelé saavutti urallaan lähes kaiken ja juuri siksi yksi asia harmitti vain häntä itseään Helsingin Sanomat. 29.12.2022. Čujottum 29.12.2022. (suomâkielân)