Uccpárnáá Vuoli Ilmar
Niilo Ilmari Mattus adai Uccpárnáá Vuoli Ilmar (š. kuovâmáánu 9. peeivi 1945[1] Ylivieska, Suomâ) lii anarâš kielâpargee, kulttuurvaigutteijee já Anarâškielâ seervi oovdiš kuhesáigásâš čällee. Sun poorgâi sämitige jurgâleijen ive 2012 loopâ räi, já ivij 2012–2015 sun tooimâi Suomâ sämitige kielârääđi värijesânin.[2] Suu pärnivuođâ päikki lii Čovčjävri, já sun juuđij škoovlâ Kaamâsist. Ive 1966 sun tooimâi ráávhutorvejeijen Kyprosist, mon maŋa sun maacâi Suomân já poorgâi räjivahtân ivij 1967–1995.
Uccpárnáá Vuoli Ilmar lii porgâm ennuv anarâškielâ oovdân. Sun lii ohtâ Anarâškielâ seervi vuáđudemjesânijn, já sun lii toimâttâm Anarâš-loostâ njunoštoimâtteijen 30 ihheed (1987–2017).[2] Ton lasseen sun lii čáállám kiirjijd Čovčjäävrist Kaamâsân, Pissoin ráávhu turviđ já päikkinommâkirje Anarâš päikkinoomah. Oovtâst Matti Morottajain sun lii toimâttâm nooveelčuágálduv Kyelisieidi maccâm já eres novelleh (2005).
Ilmari Mattus lii meid lamaš vuáđđudmin vuossâmuu anarâškielâ kielâpiervâl ive 1997 já vistig porgâm tobbeen pargen já maŋeláá uásálistám tooimân "väriäijihin".
Ilmari Mattus lii meid lamaš taiđârin. Sun lii lávlum, jurgâlâm lavluid já luuhâm páádán materiaalijd.
Pargo
muteKirjeh
mute- 1996 – Čovčjäävrist Kaamâsân[3]
- 2005 – Kyelisieidi maccâm já eres novelleh (toim. oovtâst Matti Morottajain)[4]
- 2014 – Pissoin ráávhu turviđ[5]
- 2014 – Sevŋis vuođâlohán[6]
Jienâkirjeh
muteJurgâlusah
mute- 1998 – Lávustâllâm já luánduamnâseh, orjâlâškielân čáállám Karen Marie Eira Buljo, anarâškielân jurgâlâm Ilmari Mattus, anarâš kulttuurân heiviittâm Matti Morottaja[8]
- 2010 – Škoovlâ pirâstiätu 4[9]
- 2010 – Škoovlâ pirâstiätu 4: pargokirje[10]
Käldeeh
mute- ↑ Anarâš-lostâ, Porgemáánu 2013, s. 34–39. Avveel: Anarâškielâ servi Morsettemkielâ
- ↑ a â Uccpárnáá Vuoli Ilmar: Anarâškielâst ij lah innig nuuvt stuorrâ eeti Yle Säämi. 7.5.2013. Čujottum 19.1.2024.
- ↑ Čovčjäävrist Kaamâsân = Syysjärveltä Kaamaseen Finna. Čujottum 11.12.2022. (ruotâkielân)
- ↑ Kyelisieidi maccâm já eres novelleh Finna. Čujottum 11.12.2022. (ruotâkielân)
- ↑ Pissoin ráávhu turviđ Finna. Čujottum 11.12.2022. (ruotâkielân)
- ↑ Sevŋis vuođâlohán Finna. Čujottum 11.12.2022. (ruotâkielân)
- ↑ Vuossâmuš škovlâčohčâ Finna. Čujottum 11.12.2022. (ruotâkielân)
- ↑ Anarâškielâlâš tiätukirjálâšvuotâ Nettisaje - Wiki anarâškielâst já kultturist. Čujottum 2.12.2022.
- ↑ Škoovlâ pirâstiätu. 4 Koulun ympäristötieto Finna. Čujottum 19.1.2023. (suomâkielân)
- ↑ Škoovlâ pirâstiätu. 4, Pargokirje – Koulun ympäristötieto. 4, Työkirja. Finna. Čujottum 19.1.2023. (suomâkielân)
