Wikipedia:Kielâravvuuh
Teehi puáhtá lasettiđ kielâravvuid.
Jis halijdah ravvuid, moh iä tääbbin kavnuu, te puávtáh lasettiđ jieijâd koččâmâš.
Ovtâstumstaatah > Ovtâstum staatah
muteTiervâ!
Petter mielâst "Ovtâstumstaatah" lii puástud já kolgâččij leđe "Ovtâstum staatah". Ađai kalga mutteđ puoh Ovtâstumstaatah/Ovtâstumstaatâi/Ovtâstumstaatâin > Ovtâstum staatah/Ovtâstum staatâi/Ovtâstum staatâin.
Ovtâstumstaatâlâš lii olmânáál, já tom ij taarbâš mutteđ.
-Muotâ (savâstâllâm) 2. njuhčâmáánuta 2021 kello 22.21 (EET)
- Tiervâ! Muštâlij-uv sun mondiet tot lii nuuvt?
- -Seipinne (savâstâllâm) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.50 (EET)
- Sun eeđâi, et ovtâstum meerhâš yhdistynyt ige yhdys-. Yhdysvallat lii kuálussääni, mut Ovtâstum staatah (ađai Yhdistyneet valtiot) ij lah. Taan ääšist lii meiddei Kielâjuáhus virgálâš miärádâs, mon mield Ovtâstum staatah lii áinoo tuhhiittum termâ já Ovtâstumstaatah-teermâ ij uážu kevttiđ.
- -Muotâ (savâstâllâm) 3. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.17 (EET)
riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest
muteTiervâ!
Márjá-Liisá mielâst "riemmâđ viirgán" lii puástud já kolgâččij leđe "algâttiđ virgeest". Ađai kalga mutteđ puoh riemmâđ viirgán > algâttiđ virgeest.
--Muotâ (savâstâllâm) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.55 (EET)
šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán
muteTiervâ!
Márjá-Liisá mielâst "šoddâđ vuáimán" lii puástud já kolgâččij leđe "puáttiđ vuáimán". Ađai kalga mutteđ puoh šoddâđ vuáimán > puáttiđ vuáimán.
--Muotâ (savâstâllâm) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 12.57 (EET)
- Tiervâ! Lam kiävttám tom ko anarâškielâg vuáđulaavâst lii "šoddâđ vuáimán", mut tääl tiäđám kevttiđ "puáttiđ vuáimán". Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.24 (EET)
- Ličij mudoi pyeri idea lasettiđ täid Nettidigisaanijd! :) -Yupik (savâstâllâm) 13. njuhčâmáánuta 2021 kello 13.26 (EET)
-ijkkár vs- -ikko
muteMárjá-Liisá já Petter mielâast kiäjus -ijkkár čuujoot táválávt ulmui. Ađai kalga mutteđ puoh klassijkkár > klassikko. Klassikko ij suujâ (ml. nominatiiv lii klassikkoh).
Ovdâmerkkân: Suu peeggâlmumos kirje Uccâ priinsâš (Le Petit Prince, 1943) lii 1900-lovo klassijkkár > klassikko.
--Muotâ (savâstâllâm) 13. cuáŋuimáánuta 2021 kello 15.28 (EEST)
- Ađai meid akatemikko -> akatemijkkár? -Yupik (savâstâllâm) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST)
... vs. -ikkár?
muteTeknikko lii teknikkár taan mield. Ličij-uv teknijkkár pyereeb? -Yupik (savâstâllâm) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 13.36 (EEST)
- Taat ij lah vala normâdum virgálávt. Mun lam koijâdâm Säämi kielâkäldest. Virgálâš miärádâs puátá muádi mánuppaje siste. Kiäččuseh -ikkár já -ijkkár láá vissâ kuohtuuh OK. Muu mielâst ij lah mihheen iäruid toi kooskâst. Meiddei sääni "akateemikko" lii vaarâ OK, ko tot lii kevttum Korpist. Čuolmâ lii tot, et anarâškielâst ij lah ärbivuáválâš kiäjus: -ijkkár puátá pajekielâst já -ikko puátá suomâkielâst. Kalga vyerdiđ Säämi kielâkäldee miärádâs. Muu iävtuttâs lii tot, et mij kevttip -ijkkár ko saahâ lii ulmust já -ikko eres tábáhtusâin. Mij pyehtip keččâđ ääši uđđâsist talle ko virgálâš miärádâs puátá. --Muotâ (savâstâllâm) 16. cuáŋuimáánuta 2021 kello 23.21 (EEST)
- Heivee! -Yupik (savâstâllâm) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST)
- Virgálâš miärádâs lii puáttám: Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna. Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--Muotâ (savâstâllâm) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST)
- Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -Yupik (savâstâllâm) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST)
- Já tääl lii kritikkár vaalmâš -Yupik (savâstâllâm) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST)
- Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--Muotâ (savâstâllâm) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST)
- Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -Yupik (savâstâllâm) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST)
- Láá-uv tääl puoh tivvum? -Yupik (savâstâllâm) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST)
- Muu mielâst láá :)--Muotâ (savâstâllâm) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST)
- \o/ -Yupik (savâstâllâm) 26. čohčâmáánu 2021 tme 01:08 (EEST)
- Muu mielâst láá :)--Muotâ (savâstâllâm) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:53 (EEST)
- Láá-uv tääl puoh tivvum? -Yupik (savâstâllâm) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:43 (EEST)
- Já fysikkáreh (meid váimus-, bio- já kvanttifysijkkáreh :)) -Yupik (savâstâllâm) 26. čohčâmáánu 2021 tme 00:16 (EEST)
- Tääl meid myenster:Musijkkár lii tivvum.--Muotâ (savâstâllâm) 25. čohčâmáánu 2021 tme 23:55 (EEST)
- Já tääl lii kritikkár vaalmâš -Yupik (savâstâllâm) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:38 (EEST)
- Äšši čielgâs! Musi(j)kkárijn lii val myenster:Musijkkár, mut jurdám et mudoi puoh láá tääl tivvum. Meid matemati(j)kkár, komijkkár, akatemikkár já teknikkár. Politi(j)kkár já fysi(j)kkár val tivvumkooskâst. -Yupik (savâstâllâm) 25. čohčâmáánu 2021 tme 22:28 (EEST)
- Virgálâš miärádâs lii puáttám: Kielâjuávus lii savâstâllâm tuu koččâmušâst moonnâm čuákkimist, já miärádâssân šoodâi myenster politikkár, akatemikkár, musikkár, teknikkár jna. Mij ferttip kuuloold mutteđ puoh -ijkkár > -ikkár.--Muotâ (savâstâllâm) 25. čohčâmáánu 2021 tme 12:45 (EEST)
- Heivee! -Yupik (savâstâllâm) 19. cuáŋuimáánuta 2021 kello 12.55 (EEST)
Järjestö
muteAvaruusjärjestö/space agency
muteMaht avaruusjärjestö iättoo sämikielân? Komovuotâornijdume, komovuotâornijdâh, komovuotâservi, komovuotâorganisaatio? Ovdâmerkkân European Space Agency (suom. Euroopan avaruusjärjestö) -Yupik (savâstâllâm) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:00 (EEST)
- Komovuotâornijdume heivee. --Muotâ (savâstâllâm) 30. vyesimáánu 2021 tme 19:53 (EEST)
- Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 30. vyesimáánu 2021 tme 20:13 (EEST)
IUCN uhkevuálásâšvuođâ tääsih jieškote-uvlágán kieláid
mutekove | uánádâs | anarâškielân | suomâkielân | orjâlâškielân | nuorttâlâškielân | eŋgâlâskielân |
EX | lappum | hävinnyt | läppjum | extinct | ||
EW | luándust lappum | luonnosta hävinnyt | luâđast läppjum | extinct in the wild | ||
CR | kriittisávt uhkevuálásâš | äärimmäisen uhanalainen | erenoamáš áitatvuloš hirbmat áitojuvvon |
critically endangered | ||
EN | tuođâlávt uhkevuálásâš | erittäin uhanalainen | hui áitatvuloš erenoamáš áitojuvvon |
?samai vaarvuâlaž | endangered | |
VU | hiäjulum | vaarantunut | váravuloš | vulnerable | ||
NT | čalmeestoonnum | silmälläpidettävä | dárkonvuloš | near threatened | ||
LC | eellimvuáimálâš | elinvoimainen | eallinávccalaš | jieʹllemviõkksaž | least concern | |
DD | váijuvávt tubdum | puutteellisesti tunnettu | data deficient | |||
NE | ij árvuštâllum | arvioimatta jätetty[1] | not evaluated | |||
CR+EN+VU | uhkevuálásâš | uhanalainen | áitatvuloš áitojuvvon |
?vaarvuâlaž | threatened |
Viigâm selgâttiđ maht taah iättojeh orjâlâškielân, te čoggim smnwikist täid anarâškielân. Puoh saanijd jiem kavnâm anarâškielâg versioid. -Yupik (savâstâllâm) 3. kesimáánu 2021 tme 01:52 (EEST)
- Mlolthuis lii tuhhiittâm anarâškielâlijd saanijd. --Muotâ (savâstâllâm) 3. kesimáánu 2021 tme 13:16 (EEST)
- Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST)
- Tääl láá taid koveh, maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid luokka taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -Yupik (savâstâllâm) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST)
- Takkâ ennuv!--Muotâ (savâstâllâm) 9. kesimáánu 2021 tme 22:25 (EEST)
- Tääl láá taid koveh, maid puáhtá kevttiđ ei. myensterist já artikkâlijn. Lii meid luokka taid kuuvijd. NT-kove (čalmeestoonnum) váilu tondiet ko kooveest lii feilâ. Tivom tom onne. -Yupik (savâstâllâm) 9. kesimáánu 2021 tme 17:45 (EEST)
- Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 3. kesimáánu 2021 tme 14:34 (EEST)
Ereslágán < su. erilainen
muteSuomâ erilainen ij pyevti ain jurgâliđ ereslágán. Om. puáhtá tutkâđ čuávvoo celkkuu:
Kenkäkaupassa oli erilaisia kenkiä.
Tothân meerhâš tom, et käävpist lijjii sandaaleh, stevileh, monoh, mokkasineh, njuppâheh jna. Tom puáhtá jurgâliđ veikâba návt:
Kamuvkäävpist lijjii jyehilágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii maaŋgâlágán kammuuh. Kamuvkäävpist lijjii jieškote-uvlágán kammuuh.
Ereslágán-sääni kiävttoo talle ko verdid maidnii moosnii. Jis iätá "Kamuvkäävpist lijjii ereslágán kammuuh”, te toos lii vyerdimist tonsullâsâš jotkâ et "ko osuuskäävpist".[2]
-ooppinen -> -ooppisâš/-opisâš? já -ooppi -> -oop?
muteAllotrooppinen, mikroskooppinen, trooppinen, atooppinen jno.? Allotrooppi, elektronimikroskooppi, isotooppi, teleskooppi jno.? -Yupik (savâstâllâm) 24. kesimáánu 2021 tme 00:04 (EEST)
- -ooppisâš (om. trooppisâš) já -oop (om. isotoop, mikroskoop) --Muotâ (savâstâllâm) 24. kesimáánu 2021 tme 00:20 (EEST)
- Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 24. kesimáánu 2021 tme 00:52 (EEST)
uralilainen -> uuraallâš
muteMlolthuis mielâst rievtis sääni lii uuraallâš.--Muotâ (savâstâllâm) 25. kesimáánu 2021 tme 13:56 (EEST)
- Láá-uv uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok vuoi láá-uv uárjisämmiliih kielah já nuorttâsämmiliih kielah pyerebeh? Naba uárji-/fiestâr-/viestâr-? -Yupik (savâstâllâm) 25. kesimáánu 2021 tme 21:06 (EEST)
- Mlolthuis mielâst uárjisämikielah já nuorttâsämikielah ok, viestâr- ok (fiestâr- ij).--Muotâ (savâstâllâm) 26. kesimáánu 2021 tme 00:01 (EEST)
fi. -iini / se. -iidna
muteAnarâškielân oro lemin sehe -iin (tamburiin, vitamiin, proteiin, (ribo)nukleiin) já -in (margarin). Lii-uv -iin rievtis häämi? Ton lasseen puoh ovdâmeerhâin láá paijeel 2 staavvâl, mut jis sääni lii kyevtistaavvâlsâš tegu fi. puriini? Lii-uv taat puuriin/puriin/puurin/purin? -Yupik (savâstâllâm) 13. syeinimáánu 2021 tme 11:25 (EEST)
- Puáhtá kevttiđ -iin teikâ -in. Kuohtuuh láá olmânáál já kiävtust. Jis ol. nominatiiv/nominativ lii kyevtistaavvâlsâš já kuávdáškonsonant lii ovtâskâs konsonant, te vuossâmuu staavvâl vookaal já nube staavvâl vookaal láá kuheh (puuriin). Kuhes vokaleh uánáneh suujâtmist (purinân, purinist, purineh jna).--Muotâ (savâstâllâm) 13. syeinimáánu 2021 tme 12:47 (EEST)
- Takkâ! Tääl lii hiälpub čäälliđ tágárijd saanijd :) -Yupik (savâstâllâm) 13. syeinimáánu 2021 tme 14:48 (EEST)
Almosvalastâllâmšlaajah
muteTääl ko láá kesiolympialiih, smietâškuottim maht iättojeh taah šlaajah sämikielân:
-Yupik (savâstâllâm) 25. syeinimáánu 2021 tme 21:22 (EEST)
- Tärhistum Mlolthuisáin. --Muotâ (savâstâllâm) 27. syeinimáánu 2021 tme 17:44 (EEST)
- Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST)
- Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám kuulauigâdem já kuulauigâdeijee. -Yupik (savâstâllâm) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST)
- Mlolthuis lii keksim kuulašlivgim. Aäai tot lii olmânáál.--Muotâ (savâstâllâm) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST)
- Mondiet taas lii mudoi keksejum uđđâ sääni Wikipedia várás ko sänikirjeest lii jo kuulauigâdem? Siämmáá keihäänheitto lii jo sänikirjeest teermâin säittileggistem. Já moovgar kolgâččij leđe jo-uv moovgâr teikkâ movgár. -Seipinne (savâstâllâm) 16. roovvâdmáánu 2024 tme 18.47 (EEST)
- ML lâi tärhistâm taid. Mun jiem mušte innig puoh suujâid, ko tot lâi kulmâ ive tassaaš. Tom kuittâg muštám, et suu mielâst sänikirjeest leijee teermah láá njuolgâ jurgâlusah suomâkiel teermâin já et suomâkiel verbâ ij veltihánnáá tooimâ siämmáá pyereest anarâškielâst (om. leggistem). Muotâ (savâstâllâm) 16. roovvâdmáánu 2024 tme 19.27 (EEST)
- Okei. Kuulain tot kal oro váhá omâsin tot šlivgim. -Seipinne (savâstâllâm) 20. roovvâdmáánu 2024 tme 12.01 (EEST)
- Šlivgim lii meid kuulašlaajâ njuolgâdusâi vuástásâš. - Yupik (savâstâllâm) 20. roovvâdmáánu 2024 tme 14.40 (EEST)
- Täst puáhtá sárnuđ MLáin čuávuváá tove ko lii Wikipedia-páájá. Muotâ (savâstâllâm) 20. roovvâdmáánu 2024 tme 15.23 (EEST)
- Šlivgim lii meid kuulašlaajâ njuolgâdusâi vuástásâš. - Yupik (savâstâllâm) 20. roovvâdmáánu 2024 tme 14.40 (EEST)
- Okei. Kuulain tot kal oro váhá omâsin tot šlivgim. -Seipinne (savâstâllâm) 20. roovvâdmáánu 2024 tme 12.01 (EEST)
- ML lâi tärhistâm taid. Mun jiem mušte innig puoh suujâid, ko tot lâi kulmâ ive tassaaš. Tom kuittâg muštám, et suu mielâst sänikirjeest leijee teermah láá njuolgâ jurgâlusah suomâkiel teermâin já et suomâkiel verbâ ij veltihánnáá tooimâ siämmáá pyereest anarâškielâst (om. leggistem). Muotâ (savâstâllâm) 16. roovvâdmáánu 2024 tme 19.27 (EEST)
- Mondiet taas lii mudoi keksejum uđđâ sääni Wikipedia várás ko sänikirjeest lii jo kuulauigâdem? Siämmáá keihäänheitto lii jo sänikirjeest teermâin säittileggistem. Já moovgar kolgâččij leđe jo-uv moovgâr teikkâ movgár. -Seipinne (savâstâllâm) 16. roovvâdmáánu 2024 tme 18.47 (EEST)
- Mlolthuis lii keksim kuulašlivgim. Aäai tot lii olmânáál.--Muotâ (savâstâllâm) 22. čohčâmáánu 2021 tme 15:13 (EEST)
- Kuulauigâdem njuolgâdusâi mield kuula ij uážu šlivgiđ, tuše uigâdiđ, te lam kiävttám kuulauigâdem já kuulauigâdeijee. -Yupik (savâstâllâm) 22. čohčâmáánu 2021 tme 13:16 (EEST)
- Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST)
Kesiolympialij šlaajah
muteTaa kesiolympialij šlaajâi noomah:
Mlolthuis lii tärhistâm taid. --Muotâ (savâstâllâm) 27. syeinimáánu 2021 tme 22:38 (EEST)
- Taat lii hirmâd pyeri! Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:14 (EEST)
Avaruussukkula já säähavaintopallo?
muteLáá-uv taid jo anarâškielâg säänih? Komovuotâsukkul? -Yupik (savâstâllâm) 11. porgemáánu 2021 tme 00:33 (EEST)
- Muu mielâst komovuotâsukkul heivee. Säähavaintopallo puáhtá leđe veikkâ šoŋŋâpállu.--Muotâ (savâstâllâm) 11. porgemáánu 2021 tme 00:46 (EEST)
- Heivee-uv kove? :) -Yupik (savâstâllâm) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST)
- Muu mielâst heivee. --Muotâ (savâstâllâm) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST)
- Takkâ! Jis máttáám maht konvertistiđ PNG-kuuvijd SVG-kovveen, šiipšâm tuom nube-uv. -Yupik (savâstâllâm) 11. porgemáánu 2021 tme 01:40 (EEST)
- Muu mielâst heivee. --Muotâ (savâstâllâm) 11. porgemáánu 2021 tme 01:29 (EEST)
- Heivee-uv kove? :) -Yupik (savâstâllâm) 11. porgemáánu 2021 tme 01:20 (EEST)
Euroopan yhteisö
muteIve 1981 siijđost lii "uđđâivemáánu 1. peeivi – Kreikka seervâi Euroop unionân." Taat ij lah vuoigist, ko Euroop union vuáđudui eskân ive 1992. Ovdil taat lâi suomâkielân Euroopan yhteisö. Taat lii termWikist, mut puoh versioh láá "false". Láá-uv iävtuttâsah? -Yupik (savâstâllâm) 21. čohčâmáánu 2021 tme 01:12 (EEST)
- Euroop siärvus teikâ Euroop ovtâstume. -Muotâ (savâstâllâm) 21. čohčâmáánu 2021 tme 02:30 (EEST)
- Takkâ! Kevttim siärvus-sääni. -Yupik (savâstâllâm) 21. čohčâmáánu 2021 tme 14:06 (EEST)
Ortodoksinen
muteKorpist lii tuše ortodoksâlâš, Ortodoksisten nuorten liitto ry mield lito anarâškielâg nommâ lii Ortodoksâlâš nuorâi litto jno, mut digisänikirjeest já taan Wikipediast lii ortodoksilâš. Kuábbáá kannat kevttiđ? -Yupik (savâstâllâm) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:17 (EEST)
- Muu mielâst ortodoksilâš.--Muotâ (savâstâllâm) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:35 (EEST)
- Ok, kiävtám tom já jis maŋeláá ferttee molsođ tom, lii älkkee molsođ tom :) -Yupik (savâstâllâm) 29. čohčâmáánu 2021 tme 16:44 (EEST)
Šleđgâmagneetlâš suonjârdem: šleđgâmagneetlâš spektri kove
muteJurgâlâm kove teevstâ anarâškielân, mut jiem tieđe maht iättojeh taah: aallonpituus kasvaa (párukukkodâh (λ) stuáru?), taajuus kasvaa (táávjus (f) stuáru?) já näkyvän valon spektri (uáinojeijee čuovâ spektri)? Lasseen kooveest lii taajuus (v), mut teevstâst já ovtâlduvvâst lii taajuus = f. Molsom-uv tom f:n? -Yupik (savâstâllâm) 28. skammâmáánu 2021 tme 04:38 (EET)
- MLOlthuis iävtuttâs: párukukkodâh šadda, távjudâh šadda, uánojeijee čuovâ spektri --Muotâ (savâstâllâm) 28. skammâmáánu 2021 tme 16:09 (EET)
- Takkâ tunnui! -Yupik (savâstâllâm) 28. skammâmáánu 2021 tme 18:10 (EET)
- Lii-uv uánojeijee čäällimfeilâ vâi mondiet tot ij lah uáinojeijee? -Seipinne (savâstâllâm) 3. porgemáánu 2022 tme 17:41 (EEST)
- Tot lii čäällimfeilâ. Kolgâččij leđe uáinojeijee. Muotâ (savâstâllâm) 3. porgemáánu 2022 tme 18:28 (EEST)
- Takkâ! Tääl lii tivvum. -Yupik (savâstâllâm) 3. porgemáánu 2022 tme 22:29 (EEST)
Lam nuurrâm mottoom verd matematiik vuáđutuáváduvâid, tai suomâkielâg teermâid já tai máhđulijd teermâid anarâškielân teehi tan oho kišto várás. Tuáivu mield ij lah ennuv feeilah! -Yupik (savâstâllâm) 18. uđđâivemáánu 2022 tme 21:17 (EET)
Päikkinoomah
muteRuošâkielâlij noomâi translitteristem
muteKielâkäldee miärádâs: ruošâkielâlijd noomâid kolgâččij translitteristiđ sämikielân siämmáánáál ko suomâkielân-uv.
Koskâmeerâ
muteJurgâlâm Koskâmeerâ káártá anarâškielân, já must láá koččâmušah täin päikkinoomâin:
suomâkielân | anarâškielân |
Dardanellit | Dardaneleh teikâ Dardanelčuálmi |
Vähä-Syrtti eli Gabèsinlahti | Uccâ-Sirte ađai Gabèsluohtâ |
Iso-Syrtti eli Syrtinlahti | Stuorrâ-Sirte ađai Sidraluohtâ |
Joonianmeri | Jooniameerâ |
Marmaranmeri | Marmarameerâ |
Bosporinsalmi | Bosporčuálmi |
Baleaarienmeri | Baleaarijmeerâ |
Alboráninmeri | Alboránmeerâ |
Levantinmeri | Levantmeerâ |
-Yupik (savâstâllâm) 3. porgemáánu 2022 tme 15:49 (EEST)
- Iso-Syrtti eli Syrtinlahti lii aainâs-uv Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest jurgâlum Stuorrâ-Sirte (Sidraluohtâ) -Seipinne (savâstâllâm) 3. porgemáánu 2022 tme 17:23 (EEST)
- Takkâ! :) Yupik (savâstâllâm) 3. porgemáánu 2022 tme 22:30 (EEST)
Vuáládâhenâmeh
muteJá meid Vuáládâhenâmij päikkinoomâin :) Ađai IJsselmeer já Markermeer. IJsseljávri? Markerjávri? Tot meer ij lah meerâ ige vuoigist jávrigin... -Yupik (savâstâllâm) 3. porgemáánu 2022 tme 15:51 (EEST)
- IJsselmeer já Markermeer ij muu mielâst taarbâš jurgâliđ.-Muotâ (savâstâllâm) 3. porgemáánu 2022 tme 18:25 (EEST)
- Pyereeb návt :D Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 3. porgemáánu 2022 tme 22:32 (EEST)
Euroop, Afrik, Amerik, Egypt(i), Tavepoođâeennâm
muteMun lam sárnum Petteráin muádi kielâčuolmâst, moh muu mielâst láá mii Wikipediast. Sun iävtuttij čuávuváid nubástusâid:
1) Euroopâst, Afrikâst, Amerikâst > Euroopist, Afrikist, Amerikist
Euroop, Afrik, Amerik láá IA-juávkun kullee 3-staavvâlsiih nomineh (tegu Helsig/Helsigist, traktor/traktorist jna).
2) Egypti > Egypt já egyptilâš > egyptlâš
Ravvimjuávhu miärádâs: Maaŋgâstaavvâlsiih i-loppâsiih suomâkiel noomah: enâmij noomâin i kuáđđoo meddâl (Irland, Island jna)
3) Tavepoođâeennâm > Pohjanmaa
Ravvimjuávhu miärádâs: Om. meiddei tágáreh noomah iä jurgâluu: Kristiinankaupunki, Maarianhamina, Pohjanmaa (mut kuittâg: Tave-Pohjanmaa), Peräpohjola.
Muu mielâst 1 já 2 puáhtá tivoškyettiđ. Tavepoođâeennâm-sääni puáhtá vala smiettâđ. Mon uáivilist tij leppeđ? Láá-uv tist jurduuh?-Muotâ (savâstâllâm) 15. porgemáánu 2022 tme 14:43 (EEST)
- Munba tivostâm tom Egypt tállân! Lam-uv imâštâllâm mondiet tast lii tot -i.
- Jis tot 1) lii kielâopâlávt eenâb olmânáál tienuuvt te kalhân taid puáhtá tivvoođ. Maaŋgâin škovlâkiirjijn toh láá čallum -âst, mutâ sáttá leđe tiäđust-uv suomâkiel váiguttâs.
- Mondiet Pohjanmaa mudoi ubâ lii jurgâlum teehin Tavepoođâeennâm ige tuše Poođâeennâm? Ij-uv Tave-Poođâeennâm lah Pohjois-Pohjanmaa? Muu peeleest kuittâg puáhtá mutteđ Pohjanmaan puoh. -Seipinne (savâstâllâm) 15. porgemáánu 2022 tme 18:23 (EEST)
- Korpist Pohjanmaa lii Tavepoođâeennâm, mut mun jiem tieđe kost tot puátá. Muu-uv peeleest puáhtá mutteđ Tavepoođâeennâm > Pohjanmaa. Muotâ (savâstâllâm) 15. porgemáánu 2022 tme 18:48 (EEST)
- Okei, suámálâš. Maaŋgâ saajeest jis tot lii jurgâlum ollágin te oro lemin tuše Poođâeennâm. Mutâ munba mutáškuáđám tääbbin Pohjanmaan. -Seipinne (savâstâllâm) 15. porgemáánu 2022 tme 19:27 (EEST)
- Nabai Uđđâeennäm? -Yupik (savâstâllâm) 20. porgemáánu 2022 tme 16:16 (EEST)
- Sáttá leđe pyeri mutteđ tom-uv. Aainâs-uv neetist tot lii távjá suomâkielân:
- Uusimaa eennâmkoddeest
- Uusimaa eennâmkodde
- Uusimaa eennâmkode Muotâ (savâstâllâm) 20. porgemáánu 2022 tme 17:09 (EEST)
- Nabai Uđđâeennäm? -Yupik (savâstâllâm) 20. porgemáánu 2022 tme 16:16 (EEST)
- Okei, suámálâš. Maaŋgâ saajeest jis tot lii jurgâlum ollágin te oro lemin tuše Poođâeennâm. Mutâ munba mutáškuáđám tääbbin Pohjanmaan. -Seipinne (savâstâllâm) 15. porgemáánu 2022 tme 19:27 (EEST)
- Korpist Pohjanmaa lii Tavepoođâeennâm, mut mun jiem tieđe kost tot puátá. Muu-uv peeleest puáhtá mutteđ Tavepoođâeennâm > Pohjanmaa. Muotâ (savâstâllâm) 15. porgemáánu 2022 tme 18:48 (EEST)
- 1) já 2) láá tääl oornigist Wikidatast. -Yupik (savâstâllâm) 20. porgemáánu 2022 tme 16:15 (EEST)
Kirhoi arkkitehtuur
muteSauvakirkko/Stavkirke
muteTaat lii gustoo jo-uv stáhpegirku teikkâ skielttargirku orjâlâškielân. Stolpekirke leš stuálppukirkko. Nabai stavkirke anarâškielân? Skiiltârkirkko/vuolikirkko? -Yupik (savâstâllâm) 9. roovvâdmáánu 2022 tme 14:19 (EEST)
- Vuolikirkko Muotâ (savâstâllâm) 10. roovvâdmáánu 2022 tme 08:40 (EEST)
- Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 10. roovvâdmáánu 2022 tme 09:12 (EEST)
Laiva/nave/navata
muteA taat uási kirhoost? -Yupik (savâstâllâm) 9. roovvâdmáánu 2022 tme 14:19 (EEST)
- Tamppâ, skiijpâ Muotâ (savâstâllâm) 10. roovvâdmáánu 2022 tme 08:40 (EEST)
- Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 10. roovvâdmáánu 2022 tme 09:12 (EEST)
havdajáid/havdajaid?
muteWikist lii kiävtust havdajáid, mut nettidigisaanijn lii havdajaid. Kuábbáá-uv lii rievtis häämi? Korpist ij kavnuu kuábbáškin. -Yupik (savâstâllâm) 7. skammâmáánu 2022 tme 10.19 (EET)
- Rievtis häämi lii havdajáid. Muotâ (savâstâllâm) 7. skammâmáánu 2022 tme 11.09 (EET)
Algebrallinen?
muteKemiallinen lii kemiallâš ađai algebrallâš? Vai algebralâš? -Yupik (savâstâllâm) 14. juovlâmáánu 2022 tme 13.25 (EET)
- Muu mielâst algebrallâš. Muotâ (savâstâllâm) 14. juovlâmáánu 2022 tme 13.37 (EET)
- Kiävttup tom! :) Takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 14. juovlâmáánu 2022 tme 13.54 (EET)
El. *viisteinen/viiste
muteKirkko puáhtá leđe el. sisäviisteinen tegu Rautjärvi kirkko teikkâ ulkoviisteinen[1]. Taat ij ližžii snáittu, mii lii suomâkielân pare, lastu. Nubbe čuolmâ láá sisäkulma/ulkokulma já kahdeksankulmainen/kahdeksankulmio. Mäht toh iättojeh anarâškielân? -Yupik (savâstâllâm) 28. juovlâmáánu 2022 tme 16.08 (EET)
- siskulme, olgokulme
- käävcikuulmâg (kahdeksankulmio), käävcikulmásâš (kahdeksankulmainen)
- viisikulmainen = viiđâkulmásâš, -sii / viisikulmio = viiđâkuulmâg (ađai nummeer lii genetiivist)
- Mun jiem tieđe, mii sisä-/ulkoviisteinen lii. Márjá-Liiságin ij tieđe. Muu mielâst ij taarbâš kevttiđ "sisä-/ulkoviisteinen" saanijd. Toh kiävttojeh tuše suomâkielâlii Wikipediast. Muotâ (savâstâllâm) 28. juovlâmáánu 2022 tme 22.34 (EET)
UNESCO-kielâstaatuseh
muteWikidata-liŋkkâ | eŋgâlâskielân | suomâkielân | anarâškielân |
Q20672086 | 1 safe | 1 turvattu | 1 eellimvuáimálâš |
Q20672087 | 2 vulnerable | 2 haavoittuva | 2 háváduvvee |
Q20672088 | 3 definitely endangered | 3 selvästi uhanalainen | 3 čielgâsávt uhkevuálásâš |
Q20672089 | 4 severely endangered | 4 erityisen uhanalainen | 4 tuođâlávt uhkevuálásâš |
Q20672090 | 5 critically endangered | 5 kriittisesti uhanalainen | 5 kriittisávt uhkevuálásâš |
Q20672091 | 6 extinct | 6 kadonnut | 6 lappum |
Lijjim smiettâmin täid nuorttâlâškielân, mut maht taah ettuuččii anarâškielân? -Yupik (savâstâllâm) 9. uđđâivemáánu 2023 tme 17.17 (EET)
- Takkâ! Taa lii tavlustâh UNESCO-kielâstaatusijn :) -Yupik (savâstâllâm) 9. uđđâivemáánu 2023 tme 22.18 (EET)
Kárttáprojektioh
muteNaa, mun jurgâlâm Afrik pooliitlâš káártá anarâškielân já tot lii masa vaalmâš, mut tuot kárttáprojektio (suomâkielân Lambertin oikeapintainen tasoprojektio) lii vala jurgâlhánnáá.
Tääsi mield kárttáprojektioh láá kulmâ: suomâkielân taso-, kartio- ja lieriöprojektiot ađai anarâškielân täsi-, lávulâh- já pirrâjurbâdâsprojektioh? Perspektiivliih (perspektiivisâš?) täsiprojektioh láá aainâs-uv: ortografinen projektio?=ortograafisâš projektio, stereografinen projektio?=stereograafisâš projektio já gnomoninen projektio?=gnomoonisâš projektio. OA liipust lii meid taggaar täsiprojektio, mii lii suomâkielân oikeakeskipituinen tasoprojektio. Mii tot lii anarâškielân, jiem kal tieđe :D Te oikeakulmainen, oikeapintainen já tasavälinen...
Vaarâ mij ferttip čäälliđ teikkâ jurgâliđ artikkâl el. kárttáprojektioin já jorgáldâskiärduin? :D -Yupik (savâstâllâm) 26. uđđâivemáánu 2023 tme 14.40 (EET)
- perspektiivlâš
- ortografisâš, stereografisâš, gnomonisâš
- rievtiskoskâkukkosâš?
- rievtiskulmásâš, rievtisasasâš?
- täsikoskâsâš? Muotâ (savâstâllâm) 26. uđđâivemáánu 2023 tme 19.48 (EET)
- Takkâ! Jis maŋeláá ferttee tivvoođ maidnii täid, te tom tivom já vuorkkiim uđđâ versio. :) -Yupik (savâstâllâm) 26. uđđâivemáánu 2023 tme 21.09 (EET)
*heimo
muteTiervâ! Taksonomia-myensterist taat lii čerdâ, mut Taksonomia/šadoh-myensterist hiäimu. Luudijn lam kuullâm tuše čerdâ. Must iä lah škoovlâ biologiakirjeh anarâškielân, te jiem peesâ tarkkuđ maht tot suomâkielâg heimo lii jurgâlum tain. -Yupik (savâstâllâm) 19. kuovâmáánu 2023 tme 14.53 (EET)
- Hiäimu lii ok. Tom ij taarbâš mutteđ. Sääni hiäimu kiävttoo kal meiddei luudij ohtâvuođâst (Korpist) Muotâ (savâstâllâm) 19. kuovâmáánu 2023 tme 15.57 (EET)
- Jesh, takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 19. kuovâmáánu 2023 tme 16.32 (EET)
- Mun lam sárnum onne MLáin taan ääšist. Suu mielâst sääni čerdâ čuujoot tuše ulmuid (om. inadiaanij čerdâ). Korpist sääni čerdâ ij tiettuu ohtiigin. Muu mielâst kolgâččij mutteđ čerdâ > hiäimu. Muotâ (savâstâllâm) 3. njuhčâmáánu 2023 tme 14.28 (EET)
- Takkâ, ko tun lah sárnum suin taan ääšist. Kostsun tot čerdâ lii aanoost taan Wikipediast.... -Yupik (savâstâllâm) 4. njuhčâmáánu 2023 tme 14.47 (EET)
- Ij hirmâd maaŋgâ saajeest. Mun puávtám tivvoođ taid. Muotâ (savâstâllâm) 4. njuhčâmáánu 2023 tme 17.10 (EET)
- Takkâ, ko tun lah sárnum suin taan ääšist. Kostsun tot čerdâ lii aanoost taan Wikipediast.... -Yupik (savâstâllâm) 4. njuhčâmáánu 2023 tme 14.47 (EET)
- Mun lam sárnum onne MLáin taan ääšist. Suu mielâst sääni čerdâ čuujoot tuše ulmuid (om. inadiaanij čerdâ). Korpist sääni čerdâ ij tiettuu ohtiigin. Muu mielâst kolgâččij mutteđ čerdâ > hiäimu. Muotâ (savâstâllâm) 3. njuhčâmáánu 2023 tme 14.28 (EET)
- Jesh, takkâ! -Yupik (savâstâllâm) 19. kuovâmáánu 2023 tme 16.32 (EET)
*terminen = *termisâš?
mutesuomâkielân | anarâškielân |
endoterminen | endotermisâš |
eksoterminen | eksotermisâš |
hypoterminen | hypotermisâš |
geoterminen | geotermisâš |
euryterminen | eurytermisâš |
kseroterminen | kserotermisâš |
-Yupik (savâstâllâm) 15. kesimáánu 2023 tme 14.58 (EEST)
- -termisâš lii ok. Muotâ (savâstâllâm) 16. kesimáánu 2023 tme 14.16 (EEST)
Patoallas já Karpaatit
mute"Tekoallas" lii tulvâdemääldis já "kaatoallas" tuolvâčäciääldis, mut mii lii "patoallas"? Puáđđumääldis? -Yupik (savâstâllâm) 1. roovvâdmáánu 2023 tme 15.30 (EEST)
- Meid Karpaatit = Karpateh? Karpaateh? -Yupik (savâstâllâm) 1. roovvâdmáánu 2023 tme 15.33 (EEST)
- Karpaateh Muotâ (savâstâllâm) 1. roovvâdmáánu 2023 tme 22.11 (EEST)
- puáđuääldis Muotâ (savâstâllâm) 1. roovvâdmáánu 2023 tme 22.14 (EEST)
- Takkâ ennuv! -Yupik (savâstâllâm) 2. roovvâdmáánu 2023 tme 11.23 (EEST)
*magneetlâš/*magneettisâš
muteMist láá tääl kevttimist tääbbin sehe *magneetlâš (šleđgâmagneetlâš suonjârdem já *magneettisâš [[Luokka:Ferromagneettisiih amnâseh]]. Kuábbáá ferttip kevttiđ? -Yupik (savâstâllâm) 27. juovlâmáánu 2023 tme 16.37 (EET)
- Kuohtuuh láá OK. Puáhtá vissâ kevttiđ magneetlâš talle ko tot lii luoka noomâst. Muotâ (savâstâllâm) 27. juovlâmáánu 2023 tme 16.56 (EET)
virittää soitinta?
muteIän kavnâm tom sänikirjeest iänge Korpist. -Yupik (savâstâllâm) 17. kuovâmáánu 2024 tme 00.24 (EET)
- stemmiđ čuojânâs Muotâ (savâstâllâm) 17. kuovâmáánu 2024 tme 00.32 (EET)
- Jiem liččii kuássin ervidâm tom! Takkâ! - Yupik (savâstâllâm) 17. kuovâmáánu 2024 tme 00.47 (EET)
Java Sea/Jaavanmeri
muteJavameerâ vai Jaavameerâ? India väldimeerâ artikkelist mist lii Java (hävdi), Korpist lii Jaava. -Yupik (savâstâllâm) 1. njuhčâmáánu 2024 tme 13.13 (EET)
- Vissâ Jaava. Muotâ (savâstâllâm) 1. njuhčâmáánu 2024 tme 15.52 (EET)
Diskata já boikotoida?
muteJá tiäđust-uv diskaus ja boikotti. Naba lentokieltoalue já drooni? -Yupik (savâstâllâm) 12. vyesimáánu 2024 tme 15.25 (EEST)
- hmmh, boikotistiđ já boikot? -Yupik (savâstâllâm) 12. vyesimáánu 2024 tme 15.26 (EEST)
- hilgođ, hilgom, boikotistiđ, boikot, kirdemkiäldukuávlu, droni Muotâ (savâstâllâm) 12. vyesimáánu 2024 tme 16.42 (EEST)
- Takkâ! - Yupik (savâstâllâm) 12. vyesimáánu 2024 tme 18.15 (EEST)
- hilgođ, hilgom, boikotistiđ, boikot, kirdemkiäldukuávlu, droni Muotâ (savâstâllâm) 12. vyesimáánu 2024 tme 16.42 (EEST)
Kirjerá(á)jupalvâlus
muteKirjeráájupalvâlus vâi kirjerájupalvâlus? -Yupik (savâstâllâm) 22. kesimáánu 2024 tme 14.13 (EEST)
- kirjerájupalvâlus (uánánem) Muotâ (savâstâllâm) 23. kesimáánu 2024 tme 15.02 (EEST)
- Jesh, takkâ! - Yupik (savâstâllâm) 23. kesimáánu 2024 tme 16.07 (EEST)
Selkärangattomat?
muteArtikkâlijn láá sehe čielgitävtittes já čielgitävtittemes elleeh já nettisänikirjeest lii meid čielgimielgâstte(me)s. Mut maid versioid kiävtáččijm Selkärangattomien luoka noomâst? -
- čielgitävtittemes elleeh -Muotâ (savâstâllâm) 24. kesimáánu 2024 tme 10.30 (EEST)
Pronomin váilum: Lam < su. olen
muteMatti Morottaja: Anarâškielâ ravvuuh, s. 65-66
Suomâkielâst ij taarbâš aainâs kevttiđ persovnpronomin, tondet ko veerbâ persovnkiäjus almoot, kii lii pargee. Lii táválâš algâttiđ celkkuu verbáin: Menen kauppaan. Tulit ajoissa. Lähdemme kohta. Sämikielâst še verbâ almoot pargee: Moonnim káávpán. Poottih ääigild. Vyelgip forgâ.[2]
Liijká ceelhâ oro taarbâšmin täävjib pronomin ko suomâkielâst, aainâs-uv leđeverbâcelkkust.[2]
Smakkiistâlba täid celkkuid:
Lam vaibâm. Mun lam vaibâm.
Lii jo pääihist. Sun lii jo pääihist.
Leppee maŋanum. Tuoi leppee maŋanum.
Lah muččâd. Tun lah muččâd.
Taan majemuu ovdâmeerhâst ”Lah muččâd.” lii val váhá läittee juurdâ. Nuuvt eđâdijn lii fastaašmin nube.[2]
Tágáreh pronominttes celkkuuh táttuh šoddâđ suomâkiel teevstâ jurgâldijn.[2]
Veikkâ anarâškielâst ij taarbâš aainâs kevttiđ persovnpronomin, ij kuittâg uážu kyeđđiđ tom meddâl jyehi tove. Anarâškielâst persovnpronomineh kiävttojeh čielgâsávt eenâb ko suomâkielâst.-Muotâ (savâstâllâm) 13. roovvâdmáánu 2024 tme 20.38 (EEST)
- Koijâdim Petterist kuás persovnpronomin puáhtá kyeđđiđ meddâl ko čáálá (eres celkkuin ko leđeverbâcelkkuin).
- Sun eeđâi et "Persovnpronomin meddâl kyeđđim (keevâtlávt 1. já 2. persovn) lii iänáážin stiljâäšši, kielâopâlávt kuábáš-uv heivee.
- Muu uáinu uánihávt ettum lii, et tom puáhtá kyeđđiđ meddâl."
- Sun huámášit kuittâg, et motomin persovnpronomin iššeed toos et ceelhâ lii čielgâsub, om. 'vuálgám tääl' ohtâvuođâst persovnpronomináin šadda tállán čielgâsin lii-uv 'mun vuálgám' vâi 'lii vuálgám'.
- Petter mielâst persovnpronominijd lii pyeri kevttiđ äššiteevstâin visesvuođâ já čielgâsvuođâ tiet jis tai kevttim ij hettii luuhâm, mutâ talle "jis persovn lii čielgâs ceelhâ- tâi tekstâohtâvuođâst, te maŋgii tom kannat kyeđđiđ meddâl-uv."
- Mun lam jieš maŋgii kiävttám váhá eresláán stiijlâ siijđoin moh láá eenâb-uv ravvuuh Wikipedia kevtteid ko virgáliih artikkâleh.
- Tot ij kielâopâlávt lah puástud – stijlâlávt puáhtá kal leđe eres uáivilist et heivee-uv taggaar vâi ij. -Seipinne (savâstâllâm) 21. roovvâdmáánu 2024 tme 17.14 (EEST)
Piäivááloddááh
muteTiervâ! Viigâm čäälliđ artikkâlijd piäivááloddáin, mut taksonomiast váiluh maaŋgah anarâškielâg säänih já/teikkâ jiem tieđe moh toh láá anarâškielân:
suomâkielân (tieđâlâš nommâ) | anarâškielân |
---|---|
Suurperhoset (Macrolepidoptera) | Stuorrâpiäivááloddááh |
Pikkuperhoset (Microlepidoptera) | Uccâpiäivááloddááh |
Imukärsälliset perhoset (Glossata) | |
Päistärkoit (Dacnonypha) | |
Yhtäläissuoniset perhoset (Exoporia) | |
Erilaissuoniset perhoset (Heteroneura) | |
Leukaperhoset (vyelilahko) (Zeugloptera) | |
Leukaperhosmaiset (Micropterigoidea) | |
Leukaperhoset (čerdâ) (Micropterigidae) | |
Leukaset (Micropterix) | |
Juovaleukanen ađai lehtoleukaperhonen (Micropterix aruncella) | |
Kirjoleukanen ađai kirjoleukaperhonen (Micropterix aureatella) | |
Kultaleukanen ađai kultaleukaperhonen (Micropterix calthella) | |
Messinkileukanen ađai pohjanleukaperhonen (Micropterix mansuetella) | |
Sirppisiipismäiset (Drepanoidea) | |
Sirppisiivet ja villaselät (Drepanidae) | |
Sirppisiipismäiset (Incurvariidae) | |
Sirppisiipismäiset (Adeloidea) | |
Kaksiaukkoiset perhoset, ovdil meid aitoperhoset (Ditrysia) | |
Alppisinappiperhonen (Pieris callidice) | |
Arosinappiperhonen (Pieris chloridice) | |
Auroraperhonen (Anthocharis cardamines) | Aurorapiäivááloddááš |
Kaaliperhoset (Pieridae) | Kaalâpiäivááloddááh |
Kaaliperhonen (Pieris brassicae) | Kaalâpiäivááloddááš |
Lanttuperhonen (Pieris napi) | Lanttupiäivááloddááš |
Marmorisiipi (Euchloe ausonia) | |
Naurisperhonen (Pieris rapae) | |
Pihlajaperhonen (Aporia crataegi) | |
Sinappiperhonen (Pieris daplidice) | |
Keltaperhoset (Coliadinae) | ?Fiskispiäivááloddááh (keejâ meid sitruunaperhonen) |
Etelänkeltaperhonen (Colias crocea) | |
Lapinkeltaperhonen (Colias hecla) | |
Sitruunaperhonen (Gonepteryx rhamni) | Fiskispiäivááloddááš |
Suokeltaperhonen (Colias palaeno) | |
Tunturikeltaperhonen (Colias tyche) | |
Vaaleakeltaperhonen (Colias hyale) | |
Virnaperhonen (Dismorphiinae) | |
Tummavirnaperhonen (Leptidea reali) | |
Peltovirnaperhonen (Leptidea juvernica) | |
Virnaperhonen (Leptidea sinapis) | |
Päiväperhoset (Papilionoidea) | Peivipiäivááloddááh |
Apolloperhoset (Parnassiinae) | Apollopiäivááloddááh |
Isoapollo (Parnassius apollo) | Stuorrâapollo |
Pikkuapollo (Parnassius mnemosyne) | Uccâapollo |
Ritariperhoset (Papilionidae) | Riitaarpiäivááloddááh |
Ritariperhoset (Papilioninae) | Riitaarpiäivááloddááh |
Purjeperhonen (Iphiclides podalirius) | ?Purjâspiäivááloddááš |
Ritariperhonen (Papilio machaon) | Riitaarpiäivááloddááš |
Sinisiipiset (Lycaenidae) | Čuovjissuájásiih |
Kultasiivet (Lycaeninae) | Kollesuájáh |
Isokultasiipi (Lycaena dispar) | ?Stuorrâkollesuájá |
Ketokultasiipi (Lycaena hippothoe) | |
Loistokultasiipi (Lycaena virgaureae) | |
Luhtakultasiipi (Lycaena helle) | |
Pikkukultasiipi (Lycaena phlaeas) | ?Uccâkollesuájá |
Tummakultasiipi ađai tanskankultasiipi (Lycaena tityrus) | |
Nopsasiivet (Theclinae) | Häppilissuájáh |
Jalavanopsasiipi (Satyrium w-album) | |
Kangasperhonen (Callophrys rubi) | |
Ruostenopsasiipi (Thecla betulae) | |
Tamminopsasiipi (Favonius quercus) | |
Tuominopsasiipi (Satyrium pruni) | |
Sinisiivet (Polyommatinae) | Čuovjissuájáh |
Harjusinisiipi (Scolitantides vicrama) | |
Hopeasinisiipi (Plebeius amandus) | ?Silbâčuovjissuájá |
Hohtosinisiipi (Plebeius icarus) | |
Huhtasinisiipi (Plebeius nicias) | |
Juolukkasinisiipi (Plebeius optilete) | |
Kalliosinisiipi (Scolitantides orion) | |
Kangassinisiipi (Plebeius argus) | |
Kannussinisiipi (Cupido argiades) | |
Ketosinisiipi (Plebeius idas) | |
Lehtosinisiipi (Plebeius artaxerxes) | |
Muurahaissinisiipi (Glaucopsyche arion) | |
Niittysinisiipi (Plebeius semiargus) | |
Paatsamasinisiipi (Celastrina argiolus) | |
Pikkusinisiipi (Cupido minimus) | |
Ranskankannussinisiipi (Cupido alcetas) | |
Ruskosinisiipi (Plebeius eumedon) | |
Tundrasinisiipi (Plebeius glandon) | |
Virnasinisiipi (Glaucopsyche alexis) | |
Vähäsinisiipi (Brephidium exilis) | |
Täpläperhoset (Nymphalidae) | Tiälkkupiäivááloddááh |
Haapaperhoset (Limenitidinae) | |
Haapaperhonen (Limenitis populi) | |
Kuusamaperhonen (Limenitis camilla) | |
Heinäperhoset (Satyrinae) | Syeinipiäivááloddááh |
Hietaheinäperhonen (Hipparchia semele) | |
Papurikot (Pararge) | |
Kirjopapurikko (Pararge achine) | |
Metsäpapurikko (Pararge petropolitana) | |
Ruostepapurikko (Pararge megera) | |
Tummapapurikko (Pararge maera) | |
Täpläpapurikko (Pararge aegeria) | |
Häränsilmät (Hyponephele) | |
Idänhäränsilmä (Hyponephele lycaon) | |
Tesmaperhonen (Aphantopus hyperantus) | |
Tummahäränsilmä (Maniola jurtina) | |
Niittyperhoset (Coenonympha) | |
Idänniittyperhonen (Coenonympha glycerion) | |
Keltaniittyperhonen (Coenonympha pamphilus) | |
Ruskoniittyperhonen (Coenonympha hero) | |
Saraikkoniittyperhonen (Coenonympha tullia) | |
Nokiperhoset (Erebia) | Kiepâpiäivááloddááh |
Idännokiperhonen (Erebia euryale) | |
Kairanokiperhonen (Erebia disa) | |
Lapinnokiperhonen (Erebia pandrose) | |
Metsänokiperhonen (Erebia ligea) | Meccičiđđâpiäivááloddááš |
Ruijannokiperhonen (Erebia medusa) | |
Suonokiperhonen (Erebia embla) | |
Paljakkakylmänperhonen (Oeneis bore) | |
Rämekylmänperhonen (Oeneis jutta) | |
Sarakylmänperhonen (Oeneis norna) | |
fi:Aurinkoperhoset, ovdil meid kaposiivet já hopeatäplät (Heliconiinae) | |
Angervohopeatäplä (Brenthis ino) | |
Etelänhopeatäplä (Argynnis laodice) | |
Helmihopeatäplä (Issoria lathonia) | |
Keisarinviitta (Argynnis paphia) | |
Ketohopeatäplä (Argynnis adippe) | |
Orvokkihopeatäplä (Argynnis aglaja) | |
Rinnehopeatäplä (Argynnis niobe) | |
Kääpiöhopeatäplä (Boloria improba) | |
Lehtohopeatäplä (Boloria titania) | |
Muurainhopeatäplä (Boloria freija) | |
Niittyhopeatäplä (Boloria selene) | |
Pohjanhopeatäplä (Boloria polaris) | |
Purohopeatäplä (Boloria thore) | |
Pursuhopeatäplä (Boloria euphrosyne) | |
Rahkahopeatäplä (Boloria frigga) | |
Rämehopeatäplä (Boloria eunomia) | |
Suohopeatäplä (Boloria aquilonaris) | |
Tundrahopeatäplä (Boloria chariclea) | |
Tunturihopeatäplä (Boloria napaea) | |
Häiveperhoset (Apaturinae) | |
Häiveperhonen (Apatura iris) | |
Pikkuhäiveperhonen (Apatura ilia) | |
Aitotäpläperhoset (Nymphalinae) | |
Amiraali (Vanessa atalanta) | Amiraalpiäivááloddááš |
Herukkaperhonen (Nymphalis c-album) | |
Isonokkosperhonen (Nymphalis xanthomelas) | |
Karttaperhonen (Araschnia levana) | |
Kirsikkaperhonen (Nymphalis polychloros) | |
Nokkosperhonen (Nymphalis urticae) | Käskeepiäivááloddááš |
Neitoperhonen (Nymphalis io) | Nieidiipiäivááloddááš |
Ohdakeperhonen (Vanessa cardui) | |
Suruvaippa (Nymphalis antiopa) | |
Valkotäplänokkosperhonen (Nymphalis vaualbum) | |
Verkkoperhoset (Melitaea) | |
Aasianverkkoperhonen (Euphydryas ichnea) | |
Lapinverkkoperhonen (Euphydryas iduna) | |
Kirjoverkkoperhonen (Euphydryas maturna) | |
Ratamoverkkoperhonen (Melitaea athalia) | |
Punakeltaverkkoperhonen (Euphydryas aurinia) | |
Tummaverkkoperhonen (Melitaea diamina) | |
Täpläverkkoperhonen (Melitaea cinxia) | |
Paksupäät teikkâ Paksupäämaiset (Hesperioidea) | Kossâuáivih |
Paksupäät teikkâ Paksupääperhoset (heimo) (Hesperiidae) | Kossâuáivpiäivááloddááh |
Kirjosiivet (Pyrginae) | |
Mansikkakirjosiipi (Pyrgus malvae) | |
Suokirjosiipi (Pyrgus centaureae) | |
Tummakirjosiipi (Pyrgus alveus) | |
Tunturikirjosiipi (Pyrgus andromedae) | |
Hiipijät (Heteropterinae) | |
Heinähiipijä (Heteropterus morpheus) | |
Keltatäplähiipijä (Carterocephalus palaemon) | |
Mustatäplähiipijä (Carterocephalus silvicola) | |
Paksupäät (alaheimo) (Hesperiinae) | ?Kossâuáivpiäivááloddááh |
Lauhahiipijä (Thymelicus lineola) | |
Piippopaksupää (Ochlodes sylvanus) | |
Valkotäpläpaksupää (Hesperia comma) | |
Aitokoit ađai varsinaiset koiperhoset (Tineidae) | Muosah ađai muocâpiäivááloddááh |
Toos lasseen Korpist lii oomeenpiäivááloddááš, mut ij lah tieđâlâš nommâ. Jiem tieđe, lii-uv tot suomâkielân Omenakääriäinen vâi ereslágán piäivááloddááš. Tot lii Škoovlâ biologia já eennâmtiätu 5 -kirjeest.
Já te piäivááloddái "toukka". Nettidigisänikirjeest toukka lii "kiksâ", já kärpäsen t. raatokärpäsen toukka lii "suoksâ", mut kustoo škovlâkiirjijn piäivááloddái-uv toukka lii "suoksâ". Kuábbáš lii rievtis?
-Yupik (savâstâllâm) 13. skammâmáánu 2024 tme 18.24 (EET)
- Keejâ š-poostâ :) Muotâ (savâstâllâm) 14. skammâmáánu 2024 tme 00.00 (EET)
- Rievtis sääni lii suoksâ. Muotâ (savâstâllâm) 14. skammâmáánu 2024 tme 10.51 (EET)
- Takkâ! Já takkâ, ko lah lasettâm Anarâš-kalender tiäđuid artikkâláid! - Yupik (savâstâllâm) 14. skammâmáánu 2024 tme 14.31 (EET)
- Rievtis sääni lii suoksâ. Muotâ (savâstâllâm) 14. skammâmáánu 2024 tme 10.51 (EET)
Vaalivilppi?
muteJiem kaavnâ tiäđu kosten mii tot puávtáččij leđe anarâškielân. Orjâlâškielân tot lii válgaverrošeapmi. -Yupik (savâstâllâm) 28. skammâmáánu 2024 tme 00.36 (EET)
- Vaaljâjuonnušem Muotâ (savâstâllâm) 28. skammâmáánu 2024 tme 10.13 (EET)
Ennenaikaiset vaalit
muteNubbe koččâmuš vaaljâin: ennenaikaiset vaalit. Ive 2024 Island parlamentvaaljah láá ennenaikaiset vaaljah. Kuovâmáánust 2025 Saksaast-uv láá ennenaikaiset vaalit.[3] -Yupik (savâstâllâm) 1. juovlâmáánu 2024 tme 14.05 (EET)
- Eŋgâlâskielân tot lii snap election - Yupik (savâstâllâm) 1. juovlâmáánu 2024 tme 14.09 (EET)
- Toledum vaaljah Muotâ (savâstâllâm) 1. juovlâmáánu 2024 tme 16.09 (EET)
Käldeeh
mute
- ↑ Uhanalaisuusluokitukset. Korkeasaari. Čujottum 3.6.2021 (suomâkielân)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Anarâškielâ ravvuuh. Matti Morottaja. Čujottum 8.6.2021
- ↑ Shepelenko, Mikael: Hallitus hajosi: Saksaan ennenaikaiset vaalit Iltalehti. 12.11.2024. Čujottum 1.12.2024. (suomâkielân)