Šleđgâmagneetlâš suonjârdem

Šleđgâmagneetlâš suonjârdem lii šleđgâ- já magneetkiedij sporijdem, mii tábáhtuvá jerdust suonjârdem sundán. Šleđgâmagneetlâš suonjârdem sirdeečalmaaš lii massattemes footoon, já suonjârdem ovdán kuárusvuođâst čuovâliävttoin (s. 300 000 000 m/s). Suonjârdem energia lii njuolgist viärdálâš ton távjudâhân já jorgolávt viärdálâš ton párukukkodâhân. Távjudâh muštâl suonjârdem poojij ('páárui') meeri äigiohtâduvvâst.

Šleđgâmagneetlâš suonjârdem párukukkodâh lii siämmáš ko šleđgâ- já magneetkiedij ovdánem oovtâ paje ääigi. Tom puáhtá rekinistiđ čuovâ liävtu (pááru ovdânemliävtu) já suonjârdem távjuduv uásimeerrin:

mast v lii pááru ovdánemliähtu (m/s) já f távjudâh (Hz). Kuárusvuođâst ovdánemliähtu lii čuovâliähtu, mut koskâamnâsist liähtu kiäppán, mii toovât meid párukukkoduv kiäppánem.

Kuárusvuođâst suonjârdem energia vuod puáhtá rekinistiđ čuávuváá myenster mield:

mast h lii Planck staađâ, c čuovâliähtu já λ párukukkodâh.

Šleđgâmagneetlâš spektri juáhhoo suonjârdem párukukkoduv mieldi čuávuvávt kuhemuu párukukkoduvâst uánihumosân: radiopááruh, mikropááruh, infraruopsissuonjârdem, čuovâ, ultravioletsuonjârdem, röntgensuonjârdemgammasuonjârdem.

Käldeeh mute

 
Jurgâlus
Taat artikkâl teikkâ uási tast lii jurgâlum teikkâ toos láá uccum tiäđuh ereskielâlâš Wikipedia artikkâlist.
Algâalgâlâš artikkâl: fi:Sähkömagneettinen säteily