Skyelfi
Skyelfi (Bubo scandiacus) lii loddešlaajâ, mii kulá oppuuluudij laahkon. Taan lahkoost láá kyehti hiäimu, moh láá tornâoppuuh já táváliih oppuuh.
Skyelfi Bubo scandiacus (Linnaeus, 1758) |
|
---|---|
Tile | VU (hiäjulum) |
Tile Suomâst | CR (kriittisávt uhkevuálásâš)[1] |
Tieđâlâš luokittâllâm |
|
Doomeen | Sellâvááimusliih Eucarya |
Kodde | Elleekodde Animalia |
Uáiviráiđu | Savosuonâsiih Chordata |
Vyeliráiđu | Čielgitávtáliih Vertebrata |
Luokka | Lodeh Aves |
Lahko | Oppuulodeh Strigiformes |
Hiäimu | Oppuuh Strigidae |
Suuhâ | Stuorrâoppuuh Bubo |
Šlaajâ | scandiacus |
Stuárudâh já olgohäämi
muteOres lii 55–60,5 cm kukke já tiäddá 1 300–2 300 g. Niŋálâs vuod lii 60,9–67 cm kukke já tiäddá 1 700–3 000 g.[2] Suájákeejij koskâ lii 142–166 cm. Skyelfist láá kuovgis puuzah, mut puuzâin láá räänis já čapisruškis tiälhuh. Puáris oráseh láá ollásávt vielgâdeh. Nuorâ niŋálâsâin láá eenâb tiälhuh, já tondiet toh sättih nevttiđ masa ränisin. Skyelfist láá stuorrâ uáivi, stuorrâ fiskis čalmeh já tevkis njune. Juolgij pirrâ láá ennuv puuzah, já toi loopâst láá tevkis koozah.
Laavlâ
muteOrráás kiihâmlaavlâ "gooh", "hoorh" teikkâ "aoo" kulloo kuhás. Piervâlsoojijn kulloo váruttâsjienâ "kväkväkväkvä" teikkâ "krä-krä".
Lavdâm já eellimpiirâs
muteSkyelfi pessee tundrakuávluin Euroopist, Aasiast, Ovtâstum staatâin já Ruánááenâmist. Euroopist tot lassaan tuše Suomâst, Taažâst, Ruotâst, Islandist já tyellittälli Skotland taavaakeččin. Skyelfi kávnoo máhđulávt meiddei Eŋland nummivoođâin já vala motomijn eres-uv Tave-Jieŋâmeerâ suolluin, ovdâmerkkân Shetlandsuolluin.
Skyelfi jiešvuođâlâš eellimpirâsin láá seevtil- já jäävviltundrakuávluh sehe tuodârjolgâdâsah já -kuácámeh. Skyelfi pessiiškuát tállân, ko pievlah iđeškyeteh voođáid já jeggijd.
Skyelfi ij lah nuuvt hirmâd uápis tááláid ulmuid, eereeb ko loddekirjij siijđoin, ko tot lii iänááš tuodârässee já uáli-uv harvii láppoo pecivuávdán, mut motomin te liijká sáttá nuuvt-uv keevvâđ.
Raavâd
muteSkyelfi táválumos ravâdin láá kozzâsäpligeh, njuámmileh já koskâstuárusiih lodeh tego kaijuuh, viettuuh, riävskáh já kiäruneh. Eresnáál ko eres oppuuh skyelfih salâsteh iänááš peiviv. Onnáá peeivi toh salâsteh meid iho.
Käldeeh
muteWikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Skyelfi. |
- ↑ Valkama, Jari: Skyelfi – Bubo scandiacus Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 30.3.2022. (suomâkielân)
- ↑ Tunturipöllö - luontoportti.com Čujottum 3.5.2021 (suomâkielân)