Kozzâsäplig

Kozzâsäplig, kozzsäplig teikkâ koddesäplig (Lemmus lemmus) lii ivnáás muoldâgšlaajâ, mii iälá Tave-Fennoskandiast.

Kozzsäplig Lemmus lemmus (Linnaeus, 1758)
Tile	LC (eellimvuáimálâš)
Tile Suomâst	LC (eellimvuáimálâš)
Tieđâlâš luokittâllâm
Doomeen	Sellâvááimusliih Eucarya
Kodde	Elleekodde Animalia
Uáiviráiđu	Savosuonâsiih Chordata
Vyeliráiđu	Čielgitávtáliih Vertebrata
Luokka	Njomâtteijeeh Mammalia
Lahko	Jursseeh Rodentia
Vyelilahko	Säpliglágáneh jursseeh Myomorpha
Pajehiäimu	Muroidea
Hiäimu	Cricetidae
Vyelihiäimu	Muoldâgeh Arvicolinae
Suuhâ	Lemmus
Šlaajâ	lemmus

Stuárudâh já olgohäämi

Rummâš kukkodâh lii 8–17,5 cm. Siäibáš lii 1,5–2 cm. Kozzâsäplig tiäddá suulân 20–130 g. Uáivi já ovdâselgi láá čappâdeh. Selgi lii mudoi ooraans-fiskâd, já nuuvt láá ertpeleh-uv. Fáárust láá kuittâg meiddei muáddi čapis soksâm. Peeljih kooskâst láá ooraans tiälhuh. Seelgist lii čapis säärgis. Vyelipeeli lii fiskâd.

Lavdâm já jotteem

Kozzâsäplig lavdâm

Kozzâsäplig lii Tave-Fennoskandia áinoo endeemlâš (ađai kuátuvuálgulâš) njomâtteijeešlaajâ. Suomâ peln kozzâsäpligij aassâm- já eellimsajeh láá uáli-uv jo uccáá já nuuvtpa ko stuárráb vajâldemihe puátá, te toos vaaikut šiev purrâmâštile lasseen assaas muotâkerdi, mii syeijee säpligijd kolmâsist.

Kozzâsäpligeh oovtkiärdánávt vyelgih joton purrâmâš- já aassâmsojij nuuhâm keežild já tot jotteemkuávlu puátá tast, maggaar saajeest toh láá loskâm já kuus kulij lii puoh älkkeemus vyelgiđ joton.

Raavâd

Kozzâsäpligeh poreh iänááš jieškote-uvlágánijd siähtálijd, mut mottoom verd meiddei luhteešaddoid já eres syeinišadoi ruánáá oosijd. Vyevdist kozzâsäpligeh poreh loostâid, toŋŋâsid já kukkáid.

Lasanem

Táválávt kozzâsäplig lasanemäigi pištá ubâ keesi, mutâ sáttá jotkuđ tälviv-uv. Niŋálâs puáhtá čivgâd 6–8 čivgâčuurâd ivveest, já tot čivgá aldasáid lovmat čivgâd ohtân. Čiivgah láá jo suhâjuátkimavveest viiđâ oho ahasâžžân. Tast puáhtá suullân rekinistiđ, kalle kozzâsäplig pyehtih šoddâđ oovtâ ive ääigi oovtâ niŋálâsâst, jis raavâd lii tuárvi já liegâsvuotâ lii hiäivulâš.