Riävská lii maailm taveoosij meccikänilodde, mii kulá puigâkaanij hiäimun.

Riävská
Lagopus lagopus
(Linnaeus, 1758)
Tile LC (eellimvuáimálâš)
Tile Suomâst VU (hiäjulum)[1]
Tieđâlâš luokittâllâm
Doomeen Sellâvááimusliih Eucarya
Kodde Elleekodde Animalia
Uáiviráiđu Savosuonâsiih Chordata
Vyeliráiđu Čielgitávtáliih Vertebrata
Luokka Lodeh Aves
Lahko Känilodeh Galliformes
Hiäimu Puigâkäänih Phasanidae
Vyelihiäimu Meccikäänih Tetraonidae
Suuhâ Riävskáh Lagopus
Šlaajâ lagopus

Stuárudâh já tobdomeerhah mute

Riävská lii 35–45 cm kukke já tiäddá 500–800 g. Riävská molso ivnees iveääigi mield. Keessiv tot lii ruškiskirjáá, mut suájáh já čuávji láá vielgâdeh. Čohčuv riävská molsoškuát tulgijdis ruške maŋa já tälviv tot lii masa ollásávt vielgâd. Orráás čalme paajaabeln lii ruopsis liškepuáimu. Riävská jienâ lii povvâstem, mii kulloo eromâšávt kiihâm ääigi já lode jottáádijn.[2]

Lavdâm já eellimpiirâs mute

Riävská iälá maailm taveoosijn Euroopist, AasiastTave-Amerikist.[3] Suomâ riävskánääli lii suulân 65 000–150 000 paarrâd, mut Maadâ-Suomâst tot lii aldasáid lappum. Veikkâ riävská lii päikkilodde, motomin lodeh meid vajâldeh luuvij teikkâ vaarâ joba čuođij kilomeetterij kiäčán.[2]

Lasanem mute

Riävská pessee jeegijn já tuodârmeecijn. Niŋálâs mannee táválávt 9–11 manneed já láálá taid 20–27 peivid. Uđâgááh kirdeškyetih 5–15 peeivi ahasâžžân.[2]

Raavâd mute

Riävská porá eromâšávt lostâmuorâi já miestui uurbijd, versoid já loostâid, čohčuv meid muorjijd. Uđâgááh poreh elimis aalgâst tuše tiivrijd.[2]

Miäcástem mute

Riävská lii rávhuidittum Suomâst Tave-Pohjanmaa maadâpeln. Ärbivuáválâš kárdum ađai riävskápivdo kieláin lii Suomâst loválâš tuše Aanaar, UcjuuvâIänuduv kieldâin.[4]

Käldeeh mute

  1. Valkama, Jari: Riävská – Lagopus lagopus Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 30.3.2022. (suomâkielân)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Luontoportti.fi Čujottum 7.4.2021 (suomâkielân)
  3. GBIF.org Čujottum 7.4.2021 (eŋgâlâskielân)
  4. Suomen riistakeskus Čujottum 7.4.2021 (suomâkielân)