Israel

Israel (hebreakielân יִשְׂרָאֵל [jisʁaˈʔel] já arabiakielân إِسْرَائِيل‎), virgálávt Israel staatâ (hebreakielân מְדִינַת יִשְׂרָאֵל  kuldâl ^(raavâ) [mediˈnat jisʁaˈʔel] já arabiakielân دَوْلَة إِسْرَائِيل‎) lii staatâ Viestâr-Aasiast Koskâmeerâ já Jordanjuuvâ kooskâst. Israel uáivikaavpug lii Jerusalem.

Israel staatâ מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎ (hepreakielân) Medinat Jisra'el دولة إسرائيل (arabiakielân) Daulat Isrā'īl
lippu	vaakun
Staatâhäämi	parlamentaarlâš demokratia
President	Isaac Herzog
Uáiviminister	Benjamin Netanjahu
Uáivikaavpug	Jerusalem
Eres kaavpugeh	Tel Aviv, Haifa, Beerseba, Eilat
Vijđodâh	20 991 km²
– sisčääci	2,1 %
Ässeeloho (2020)	9 264 200
– ässeesaahâdvuotâ	420 ässed/km²
– aalmugstuárrum	1,46 % (2014)
Virgáliih kielah	hepreakielâ
Vaaluut	Israel sekel (ILS)
Äigi	UTC+2
– kesiäigi	UTC+3
Uánádâs	IL
Jotolâh	uálgispiälásâš
Sundenummeer	+972
Internet TLD	.il
Aalmuglâšlaavlâ	הַתִּקְוָה (Hatikvah)

Eennâmtiätu

Sajadâh já rääjih

Israel lii Koskâmeerâ nuorttâriddoost. Eennâm nuorttârääji jotá Jordanjuuvâ jieŋâlis leevist já juátká Jamâmeerâ maŋa Ruopsismeerâ räi. Israel ránnjástaatah láá Libanon tavveen, Syyria tavenuorttân, Viestârriddo já Jordania nuorttân sehe Egypt já Gaza stielâs maadâviestârist. Kuhemus rääji lii rääji Viestârriddoin, mii lii 330 km kukke. Uánihumos rääji vist lii 59 km rääji Gaza stielâsáin. Merâriddo lii ohtsis 273 km kukke.

Ránnjástaatâ	Rääji kukkodâh	Kárttá
Egypt	208 km
Gaza stielâs	59 km
Jordania	327 km
Libanon	81 km
Syyria	83 km
Viestârriddo	330 km

Haldâttâh já politiik

Israel staatâhäämi lii parlamentaarlâš demokratia. Ton staatâhovdâ lii president, kiän áinoo virgepaje pištá čiččâm ihheed. Israel parlament Knesset väljee president syeligâs jienâstmist, mast tarbâšuvvoo absoluutlâš eenâbloho.

Viehâdâh

Kaavpugeh

Aassâm lii čokkânâm Koskâmeerâ riidon. Tobbeen lii eennâm nubben stuárráámus kaavpug Tel Aviv-Jaffa sehe stuorrâ haammânkaavpug Haifa. Ruopsismeerâ riddoost lii pivnohis mätkičuosâttâh Eilat.

Ekonomia

Iäláttâsah

Israel šoŋŋâdâh ij lah viljâlmân hiäivulâš. Ton lasseen čuolmân lii meiddei čäcivänivuotâ. Koskâmeerâ riddovuáládâh já Jordan leehi láá Israel pyeremuuh eennâmtuálukuávluh. Meid uási siseennâm koške čunoiäpikuávluin lii rievdâdum ruánáá viljâlmân já muorâkärdin. Israelliih láá kuittâg uáli jo pyereh čääsi joođeetmist. Njuoskâdemčääci jođettuvvoo Genesaretjäävrist já Jordanjuuvâst tuháttij kilomeetterij kukkosijn pocceeviärmáduvváin. Návt šoddâduvvojeh puurrâmšadoh, potákkeh já ennuv sitrusheđâlmeh, tegu appelsiineh (ovdâmerkkân Jaffa-appelsiineh) já sitruuneh. Taah eennâmtuálupyevtittâsah tuálvojeh olgoenâmáid valjeest.

Israelist lii maaŋgâlágán ráhtulâšvuotâ. Mašineh já riäiduh sehe timanteh kuleh eennâm tehálumos tuálvumpyevtittâssáid.

Etinumereh

Israel etinumereh láá 100, 101, 102.

Kovegalleria

• 
  Jerusalem
• 
  Akko
• 
  Safed
• 
  Nasaret
• 
  Kafarnaum
• 
  Ein Gedi
• 
  Jamâmeerâ
• 
  Tel Aviv kirdemkieddi

Fáádást eres soojijn

• Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Israel.

Käldeeh

Aasia staatah Afganistan • Armenia • Azerbaidžan • Bahrain • Bangladesh • Bhutan • Brunei • Filippiineh • Georgia • India • Indonesia • Irak • Iran • Israel • Jaapaan • Jemen • Jordania • Kambodža • Kazakstan • Kiina • Kirgisia • Kuwait • Kypros • Laos • Libanon • Maadâ-Korea • Malediiveh • Malesia • Mongolia • Myanmar • Nepal • Nuorttâ-Timor • Oman • Ovtâstum arabiemiirikodeh • Pakistan • Qatar • Ruoššâ • Saudi-Arabia • Singapore • Sri Lanka • Syyria • Tadžikistan • Taiwan • Tave-Korea • Thaieennâm • Turkki • Turkmenistan • Uzbekistan • Vietnam