Ruánáávarbusâš lii piäippáinij hiäimun kullee varbuslodde.

Ruánáávarbusâš
Spinus spinus
(Linnaeus, 1758)
Tile LC (eellimvuáimálâš)[1]
Tile Suomâst LC (eellimvuáimálâš)[2]
Tieđâlâš luokittâllâm
Doomeen Sellâvááimusliih Eucarya
Kodde Elleekodde Animalia
Uáiviráiđu Savosuonâsiih Chordata
Vyeliráiđu Čielgitávtáliih Vertebrata
Luokka Lodeh Aves
Lahko Varbuslodeh Passeriformes
Hiäimu Piäippáineh Fringillidae
Suuhâ Ruánáávarbusiih Spinus
Šlaajâ spinus

Stuárudâh já tobdomeerhah mute

 
Niŋálâs

Ruánáávarbusâš lii uccâ fiskis-, ruánáá- já čapiskirjáás loddááš. Tot lii 11–12,5 cm kukke já tiäddá 10–15 g. Čuávji lii kuovgâd já ertpeeli čapissárgáá. Orráás uáivičokke já čuudâ láá čappâdeh, niŋálâs uáivi lii ruánáásárgáá. Nuorâ ruánáávarbusâš sulâstit niŋálâs. Ruánáávarbusii laavlâ lii jotelis visârdem.[3]

Lavdâm já eellimpiirâs mute

Ruánáávarbusâš iälá vijđásávt EuroopistAasiast. Suomâst tot pessee masa ubâ enâmist, eereeb Säämi tuodârkuávluin. Majemui iheluuvij ruánáávarbusâš lii kuittâg lavdâm tavaskulij. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield kyehti miljovn paarrâd, mut nääli mulsâšud ennuv ihásávt kuosâsuávi siemâšadoi mield.[4] Ruánáávarbusâš värree tálvástâllâđ Uárji- já Koskâ-Euroopân sehe Koskâmeerâ kuávlun čohčâ-roovvâdmáánust já máccá Suomân njuhčâ-cuáŋuimáánust.[3]

Lasanem mute

Ruánáávarbusâš pessee mielâstis kuosâvuovdijn já piervâld táválávt kuosân. Niŋálâs mannee cuáŋuimáánust 4–6 mane já láálá taid 11–14 peivid. Uđâgááh vyelgih piervâlist 15 peeivi ahasâžžân. Ruánáávarbusâš mannee távjá nube piäsáduv kesi-syeinimáánust.[3]

Raavâd mute

Ruánáávarbusâš porá siemânijd já čielgitävtittes elleid.[3]

Käldeeh mute

  1. IUCN Red List Čujottum 4.11.2021 (eŋgâlâskielân)
  2. BirdLife Suomi Čujottum 4.11.2021 (suomâkielân)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Luontoportti.fi Čujottum 4.11.2021 (suomâkielân)
  4. Suomen lintuatlas Čujottum 4.11.2021 (suomâkielân)