Ruánáávarbusâš
Ruánáávarbusâš lii piäippáinij hiäimun kullee varbuslodde.
Ruánáávarbusâš Spinus spinus (Linnaeus, 1758) |
|
---|---|
Tile | LC (eellimvuáimálâš)[1] |
Tile Suomâst | LC (eellimvuáimálâš)[2] |
Tieđâlâš luokittâllâm |
|
Doomeen | Sellâvááimusliih Eucarya |
Kodde | Elleekodde Animalia |
Uáiviráiđu | Savosuonâsiih Chordata |
Vyeliráiđu | Čielgitávtáliih Vertebrata |
Luokka | Lodeh Aves |
Lahko | Varbuslodeh Passeriformes |
Hiäimu | Piäippáineh Fringillidae |
Suuhâ | Ruánáávarbusiih Spinus |
Šlaajâ | spinus |
Stuárudâh já tobdomeerhah
muteRuánáávarbusâš lii uccâ fiskis-, ruánáá- já čapiskirjáás loddááš. Tot lii 11–12,5 cm kukke já tiäddá 10–15 g. Čuávji lii kuovgâd já ertpeeli čapissárgáá. Orráás uáivičokke já čuudâ láá čappâdeh, niŋálâs uáivi lii ruánáásárgáá. Nuorâ ruánáávarbusâš sulâstit niŋálâs. Ruánáávarbusii laavlâ lii jotelis visârdem.[3]
Lavdâm já eellimpiirâs
muteRuánáávarbusâš iälá vijđásávt Euroopist já Aasiast. Suomâst tot pessee masa ubâ enâmist, eereeb Säämi tuodârkuávluin. Majemui iheluuvij ruánáávarbusâš lii kuittâg lavdâm tavaskulij. Suomâ pessimnääli lii áárvu mield kyehti miljovn paarrâd, mut nääli mulsâšud ennuv ihásávt kuosâ já suávi siemâšadoi mield.[4] Ruánáávarbusâš värree tálvástâllâđ Uárji- já Koskâ-Euroopân sehe Koskâmeerâ kuávlun čohčâ-roovvâdmáánust já máccá Suomân njuhčâ-cuáŋuimáánust.[3]
Lasanem
muteRuánáávarbusâš pessee mielâstis kuosâvuovdijn já piervâld táválávt kuosân. Niŋálâs mannee cuáŋuimáánust 4–6 mane já láálá taid 11–14 peivid. Uđâgááh vyelgih piervâlist 15 peeivi ahasâžžân. Ruánáávarbusâš mannee távjá nube piäsáduv kesi-syeinimáánust.[3]
Raavâd
muteRuánáávarbusâš porá siemânijd já čielgitävtittes elleid.[3]
Käldeeh
muteWikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Ruánáávarbusâš. |
- ↑ IUCN Red List Čujottum 4.11.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ BirdLife Suomi Čujottum 4.11.2021 (suomâkielân)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Luontoportti.fi Čujottum 4.11.2021 (suomâkielân)
- ↑ Suomen lintuatlas Čujottum 4.11.2021 (suomâkielân)