Espanja
Espanja kunâgâskodde (espanjakielân Reino de España) ađai Espanja (espanjakielân España [esˈpaɲa]) lii jiečânâs staatâ Euroopist. Ton uáivikaavpug lii Madrid.[1] Espanjast láá suulân 47,5 miljovn ässed. Ton vijđodâh lii 505 990 km², mast 0,89 % lii čääci.
| Espanja kunâgâskodde Reino de España (espanjakielân) |
|
|---|---|
 lippu |
.svg) vaakun |
 Espanja sajadâh Euroopist |
|
| Staatâhäämi | parlamentaarlâš monarkia |
| Kunâgâs | Felipe VI |
| Uáiviminister | Pedro Sánchez |
| Uáivikaavpug | Madrid |
| Eres kaavpugeh |
Barcelona, Valencia, Sevilla |
| Vijđodâh | 505 990 km² |
| – sisčääci |
0,89 % |
| Ässeeloho (2020) | 47 431 256 |
| – ässeesaahâdvuotâ | 94 ässed/km² |
| Virgáliih kielah | espanjakielâ, kuávlulávt meid katalaankielâ (já valenciakielâ), galiciakielâ, baskikielâ já aragoniakielâ |
| Vaaluut | euro (EUR) |
| Äigi | UTC+1 |
| – kesiäigi | UTC+2 |
| Uánádâs | ES |
| – fiävruin | E |
| – kirdemmašinijn | EC |
| Jotolâh | uálgispiälásâš |
| Sundenummeer | +34 |
| Internet TLD | .es |
| Motto | Plus Ultra |
| Aalmuglâšlaavlâ | Marcha Real |
|
|
|
| Oovdiš staatâ(h) |
.svg){kind=small} Franco Espanja |
HistorjáMute
Espanja já Euroop unionMute
Espanja seervâi Euroop unionân uđđâivemáánu 1. peeivi 1986 já oovce ihheed maŋeláá njuhčâmáánu 26. peeivi Espanja seervâi Schengen-kuávlun-uv.[1] Eurokuávlun tot seervâi uđđâivemáánu 1. peeivi 1999 vuossâmui staatâi juávhust.[2]
EennâmtiätuMute
Sajadâh já rääjihMute
Espanja lii Euroop maadâviestâruásist Pyrenij njargâenâmist. Ton ránnjástaatah Euroopist láá tavveen Andorra já Ranska, mäddin Gibraltar já viestârist Portugal. Ceuta já Melilla peht Afrikist Espanja rájášuvá meid Marokkon. Espanja kuhemus eennâmrääji lii Portugaláin; tot lii 1 214 km kukke. Uánihumos lii 1,2 km rääji Gibraltaráin. Stuárráámus uási Espanjast kuittâg rájášuvá meeráid.
SuolluuhMute
- Válduartikkâl: Listo Espanja suolluin
Stuárráámuuh suolluuh
|
Jäävrih já juuvahMute
| Kuhemuuh juuvah |
MorfologiaMute
Espanja taverääjist paijaan hormišis Pyrenij várádâh. Mäddin lii Sierra Nevada várádâh.
Espanja alemus vääri lii Pico del Teide Tenerife-suollust. Tot lii 3 715 meetterid olluv (mittedum merâtääsist).[3] Merâponneest tot paijaan 7 500 meetterid, mii meerhâš tom, et Pico del Teide lii maailm kuálmádin alemus tullâvääri.[4]
Alemuuh väärih
|
Haldâttâh já politiikMute
Espanja staatâhäämi lii parlamentaarlâš demokratia já vuáđulavâlâš monarkia.[1] Ton staatâhovdâ lii Espanja kunâgâs teikkâ roonnig já haldâttâshovdâ Espanja uáiviminister.[1]
Kuávlulâš jyehimMute
- Válduartikkâleh: Espanja jiešhaldâšemkuávluh já Espanja eennâmkodeh
Espanja lii juohhum 17 jiešhaldâšemkuávlun (espanjakielân comunidades autónomas), moh láá juohhum eennâmkuddijd (espanjakielân provincias).
ViehâdâhMute
KielahMute
Espanja stuárráámus kielâ lii espanjakielâ. Tot lii áinoo kielâ, mii lii virgálâš ubâ staatâst. Espanjakielâ tuáimá meiddei virgálâš máttááttâs-, viestâdem- já kulttuurkiellân. Tom sárnuh eenikiellân suulân 75 % Espanja ässein.
Eres kuávlulávt virgáliih kielah láá katalaankielâ (já valenciakielâ), galiciakielâ, baskikielâ já araneeskielâ.
Espanjast sárnojeh meiddei aragoniakielâ, oksitaankielâ, asturiakielâ, extremadurakielâ já falakielâ, moh láá kuávluliih ucceeblovokielah.
ÄsseelohoMute
Käldee: Wikidata
Fáádást eres soojijnMute
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Espanja.
KäldeehMute
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Espanja Euroop union. Čujottum 2023-1-23. (suomâkielân)
- ↑ Spain and the euro Euroop komissio. Čujottum 2023-1-23. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Johannes Bornewasser: Spaniens höchster Berg kleiner als gedacht - Teide misst nicht... Teneriffa News. 28.8.2019. Čujottum 10.12.2022. (saksakielân)
- ↑ UNESCO World Heritage Centre: Teide National Park UNESCO World Heritage Centre. Čujottum 10.12.2022. (eŋgâlâskielân)
| |||||
| |||||