Saksa
Saksa[1] (saksakielân Deutschland) teikkâ Saksa littotäsiväldi[1] (saksakielân Bundesrepublik Deutschland) lii jiečânâs littotäsiväldi Koskâ-Euroopist. Ton uáivikaavpug lii Berlin.
Saksa littotäsiväldi Bundesrepublik Deutschland (saksakielân) |
|
---|---|
lippu |
vaakun |
Saksa sajadâh Euroopist |
|
Staatâhäämi | littotäsiväldi |
Littopresident | Frank-Walter Steinmeier |
Littokansler | Olaf Scholz |
Uáivikaavpug | Berlin |
Virgáliih kielah | saksakielâ |
Vaaluut | euro (EUR) |
Äigi | UTC+1 |
– kesiäigi | UTC+2 |
Uánádâs | DE, DEU |
– fiävruin | D |
– kirdemmašinijn | D |
Sundenummeer | +49 |
Internet TLD | .de |
Motto | Einigkeit und Recht und Freiheit |
Aalmuglâšlaavlâ | Deutschlandlied |
|
Historjá
muteSaksa já Euroop union
muteSaksa littotäsiväldi lii ohtâ staatâin, moh vuáđudii Euroop union ive 1952. Ko Saksah ovtâstuvvii roovvâdmáánu 3. peeivi 1990, te meid Nuorttâ-Saksa seervâi Euroop unionân uássin ovtâstum Saksa.
Saksa lii kuullâm eurokuávlun jo kuávlu vuáđudem rääjist ađai uđđâivemáánu 1. peeivi 1999 rääjist.
Eennâmtiätu
muteSaksa vijđodâh lii 357 022 km², mast 8 350 km² lii čääci. Vijđoduv mield Saksa lii maailm 64. stuárráámus staatâ.[2]
Sajadâh já rääjih
muteSaksa lii littotäsiväldi Koskâ-Euroopist. Ton ránnjástaatah láá tavveen Tanska, nuorttân Puola já Tšekki, maadânuorttân Nuorttâriijkâ, mäddin Sveicci, maadâviestârist Ranska já viestârist Belgia, Luxemburg já Vuáládâhenâmeh. Saksaast staatârääjih láá ohtsis 3 694 km.[2] Kuhemus rääji lii rääji Nuorttâriijkâin, mii lii 801 km.[2] Uánihumos rääji vist lii 128 km rääji Luxemburgáin.[2] Saksa rájášuvá mäddin Alppáid, taveviestârist Tavemeerân já tavenuorttân Nuorttâmeerân. Merâriddo lii ohtsis 2 389 km.[2]
Ránnjástaatâ | Rääji kukkodâh | Kárttá |
---|---|---|
Tanska | 140 km | |
Puola | 447 km | |
Tšekki | 704 km | |
Nuorttâriijkâ | 801 km | |
Sveicci | 348 km | |
Ranska | 418 km | |
Belgia | 133 km | |
Luxemburg | 128 km | |
Vuáládâhenâmeh | 575 km |
Ekonomia
muteRáhtulâšvuotâ
muteSaksa lii Euroop tehálumos ráhtulâšvuotâeennâm. Autoráhtulâšvuotâ kulá Saksa tehálumosáid ráhtulâšvuođâsuorgijd stäli-, elektroniik- já talhâsráhtulâšvuođâ lasseen. Mercedes-Benz, Volkswagen já BMW láá saksaliih automeerhah.
Viehâdâh
muteÄsseeloho
muteSaksaast láá paijeel 84 miljovn ässed. Ässeelovo mield Saksa lii Euroop kuálmádin stuárráámus eennâm Ruošâ já Tuurki maŋa já Euroop union stuárráámus.
Fáádást eres soojijn
mute- Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Saksa.
Käldeeh
mute