Vuáđuvuoigâdvuođah

Vuáđuvuoigâdvuođah láá almoliih olmoošvuoigâdvuođah, moh kolgâččii iävtuittáá kuullâđ mist juáhážân. Vuáđuvuoigâdvuođah já olmoošvuoigâdvuođah láá kuittâg ereslágáneh nubijnis nuuvt, et vuossâmuuh láá torvejum staatâ vuáđulaavâst já majemuuh aalmugijkoskâsâš olmoošvuoigâdvuotâsopâmušâin.

Olmoošvuoigâdvuođâi logo

Vuáđuvuoigâdvuođâi luokittâllâm

mute

Persovnliih rijjâvuotâvuoigâdvuođah

mute

Tágáreh vuoigâdvuođah láá el. vuoigâdvuotâ elimân, persovnlii rijjâvuotân já kuoskâmettumvuotân sehe priivaateellim syeji, omâduv syejiservâmrijjâvuotâ.[1]

Poolitliih vuoigâdvuođah já rijjâvuođah

mute

Poolitliih vuoigâdvuođah já rijjâvuođah láá ovdâmerkkân jienâstemvuoigâdvuotâ, sänirijjâvuotâ, čokkânemrijjâvuotâ já servâmrijjâvuotâ.

Täsiárvuvuoigâdvuođah

mute

Täsiárvuvuoigâdvuođáid kuleh el. suhâpiälálâš oovtâviärdásâšvuotâ já oskolduvlâš oovtâviärdásâšvuotâ.

Ekonomâliih, sosiaalliih já čuovviittâsliih vuoigâdvuođah

mute

Vuáđuvuoigâdvuođáid kuleh meid ekonomâliih, sosiaalliih já čuovviittâsliih vuoigâdvuođah ađai ESČ-vuoigâdvuođah. Tagaráid vuoigâdvuođáid kuleh ovdâmerkkân vuoigâdvuotâ paargon, sosiaaltoorvon já máttááttâsân.

Kielâliih vuoigâdvuođah

mute

Kielâliih vuoigâdvuođah láá teháliih vuáđuvuoigâdvuođah,[2] nuuvtko Suomâ täsivääldi president Tarja Halonen pahudij Sämitige ive 2008 lekkâmtilálâšvuođâst:

"[k]ielâliih vuoigâdvuođah láá távjá ulmui eres vuáđuvuoigâdvuođâi olášume iähtu."[3]

Vuáđuvuoigâdvuođah Suomâst

mute

Suomâ vuáđulaavâ mield vuáđuvuoigâdvuođah kuleh puohháid, iäge tuše Suomâ aalmugáid.[4]

Suomâ vuáđulaavâ 2. lovvoost láá torvejum el. čuávuvááh vuoigâdvuođah:

Käldeeh

mute

  1. Eduskunnan oikeusasiamies oikeusasiamies.fi. Čujottum 24.8.2021. (suomâkielân)
  2. Sápmelaččaid gielalaš vuoigatvuođat — Sämmilij kielâliih vuoigâdvuođah — Saaʹmi ǩiõlʼlaž vuõiggâdvuõđ. Suomâ riehtiministeriö. s. 28. Čujottum 24.8.2021 (orjâlâš-, anarâš- já nuorttâlâškielân)
  3. Tasavallan presidentti Tarja Halosen puhe saamelaiskäräjien avajaisissa 29.3.2008. Suomâ täsivääldi president. 29.3.2008. Čujottum 24.8.2021 (suomâkielân)
  4. Suomâ vuáđulaahâ anarâškielân. Suomâ riehtiministeriö. Čujottum 24.8.2021

 
Jurgâlus
Taat artikkâl teikkâ uási tast lii jurgâlum teikkâ toos láá uccum tiäđuh ereskielâlâš Wikipedia artikkâlist.
Algâalgâliih artikkâleh: fi:Perusoikeudet & se:Vuođđovuoigatvuođat