Gunilla Wolde
Šoddâm syeinimáánu 15. peeivi 1939
Göteborg, Ruotâ
Jáámmám cuáŋuimáánu 15. peeivi 2015 (75-ihásâžžân)
Kalmar, Ruotâ[1]
Pargo
Áámmát kirječällee
Kirjálâšvuođâ šlaajâ párnái- já nuorâikirjálâšvuotâ
Kielâ ruotâkielâ
Peerâ
Vanhimeh enni: Gunnel Brorsson, (j.s. Vestergren)
eeči: Gabriel Brorsson[2]
Pelikyeimi 1) Rolf Gustafsson
2) Peter Wolde
Párnááh 3

Barbro Gunilla Kristina Wolde (j.s. Brorsson; 15. syeinimáánu 1939 Göteborg, Ruotâ15. cuáŋuimáánu 2015 Kalmar, Ruotâ) lâi ruátálâš párnáikirječällee já kovvejeijee.[1] Suu párnáikirjeh láá uáli jo pivnoheh já láá jurgâlum aainâs-uv 26 kielân, ml. kuulmâ sämikielân (orjâlâškielân, juulevsämikielânmaadâsämikielân).[2][3] Wolde kirjeh iä lah val jurgâlum anarâškielân.

Eellim mute

Barbro Gunilla Kristina Brorsson šoodâi syeinimáánu 15. peeivi 1939 Göteborgist, Ruotâst. Suu eeči lâi merâalmai, eennâmviljâleijee já kävppijâs Gabriel Bror Hildebrand Brorsson (1907–1976), já suu enni lâi pyecceitipšoo já toimâtteijee Gunnel Maria Brorsson (j.s. Vestergren) (1907–2001).[4] Peerâ aasâi Älmstast, mii lii Ålandmeerâ riddoost Tukholma taavaabeln.[5]

Ive 1955 Brorsson jođeškuođij Bergh máinusškoovlâ Tukholmast.[2] Ive 1957 sun naajâi Rolf Gustafssonáin (1935–2004), mut jo ive 1962 suoi iäránáin.[4] Ovdebáá ive sun jođeškuođij Konstfackskola, mast sun valmâštui seinimáálájeijen ive 1965.[2] Siämmáá ive sun naajâi juuriist Peter Woldein (1937–2004).[4] Suoi iäránáin ive 1999.

Karrieer mute

Ovdil ko sun algâttij karrieeris párnáikirječällen Wolde poorgâi pooliitlâš já saatiirlâš pilesárgon maŋgáid ruátálâš aavisáid já lostáid tegu Dagens Nyheter, Svenska DagbladetAftonbladet.[6] Sun meid sáárgui kuuvijd maaŋgâi kirječällei kirjijd.[2] 1960-lovo loopâst Wolde čäliškuođij já sárguškuođij jieijâs-uv kiirjijd.

Wolde vuossâmuš jieijâs kirje Totte går ut almostui ive 1969.[7][8][9] Totte-kirjeh šoddii sárgusijn, maid Wolde lâi sárgum Per-uccâalgasis. Wolde naabur lâi kuástideijee Harriet Alfons, kii meridij almostittiđ sárgusijd kovekirjen. Kirjeest Totte-nommâsâš páárnáš viggá kárvudâttâđ olgopihtâsijdis. Kirje maailm lii aaibâs ereslágán ko tot, mii lâi távjá tallain párnáikiirjijn, moh lijjii iänááš ellee- teikkâ párnáimainâseh.

Jo siämmáá ive almostui nubbe-uv kirje: Totte badar.[10] Ive 1974 almostui vuossâmuš kirje Emma-nieidâst: Emma och lillebror.[8][11] Totte- já Emma-kiirjijd sun čaalij ohtsis 20, 10 kuábbáá-uv rááiđust.[2][8][12] Ive 1969 rääjist 1980-lovo loopâ räi Wolde čaalij já kuvvij mestâ jyehi ive ucemustáá kyehti kirje. Sun čaalij já sáárgui meid nuorâikiirjijd hiäppušijn.

Wolde ášáliih kirjeh láá lamaš uáli pivnoheh jo aalgâ rääjist. Ovdâmerkkân suu kirjeh luoihâttuvvojii 774 867 kerdid Ruotâ almolâš kirjeráájuin já škovlâkirjeráájuin ive 1994.[13] Talle sun lâi 10. saajeest kirjeráájui pivnohumos kirječällei luoihâttemlistoost.[13] Veikkâ Wolde jaamij jo ive 2015, sun kirjeh láá ivveest nuubán ain pivnoheh.[14][15][16][17][18][19][20]

Gunilla Wolde kirjij luoihâttemmereh Ruotâ almolâš kirjeráájuin já škovlâkirjeráájuin iivij 2005–2022

Pargo mute

Totte-kirjeh mute

  • 1969Totte badar
  • 1969Totte går ut
  • 1970Totte städar
  • 1970Totte bygger
  • 1972Totte går till doktorn
  • 1972Totte klär ut sig
  • 1973Totte bakar
  • 1973Totte leker med kisse
  • 1973Totte och Malin
  • 1973Totte är liten

Emma-kirjeh mute

  • 1974Emma och lillebror
  • 1975Annorlunda Emma och Per
  • 1975Emma dammsuger[21]
  • 1975Emmas lillebror är sjuk[22]
  • 1976Emmas dagis
  • 1976Emmas första dag på dagis
  • 1977Emma hos doktorn.
  • 1977Emmas verkstad.
  • 1985Emma går till tandläkaren
  • 1985Emma tvärtemot

Käldeeh mute

  1. 1,0 1,1 Hellberg, Magnus: Folkkära författaren Gunilla Wolde är död Expressen. 16.4.2015. Čujottum 18.3.2024. (ruotâkielân)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Hermansson, Kristina: Barbro Gunilla Wolde skbl.se. 8.3.2018. Čujottum 18.3.2024. (eŋgâlâskielân)
  3. Sökning: Wolde, Gunilla Ruotâ kunâgâslâš kirjerááju LIBRIS. Čujottum 18.3.2024. (ruotâkielân)
  4. 4,0 4,1 4,2 Vem är hon: kvinnor i Sverige: biografisk uppslagsbok, s. 509. Norstedts, 1988. ISBN 91-1-863422-2. Tyeje nettiversio (čujottum 18.3.2024). (ruotâkielân)
  5. Westrin, Stefan: Gunilla Wolde Fokus. 21.5.2015. ”Hon växte upp i Älmsta som dotter till en sjöman som sadlat om till lantbrukare och handlare i jordgubbar och potatis, och en frilansjournalist...” Čujottum 18.3.2024. (ruotâkielân)
  6. Alle bøger af Gunilla Wolde Saxo. Čujottum 19.3.2024. (tanskakielân)
  7. Risberg, Angelica: Totte går hem hos de små Svenska Dagbladet. 13.7.2009. ”I år firar Gunilla Woldes böcker om Totte fyrtioårsjubileum.” Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  8. 8,0 8,1 8,2 Haugen, Morten O.: Gunilla Wolde Store norske leksikon. Čujottum 20.3.2024. (kirjetárukielân)
  9. Totte går ut / Gunilla Wolde. Ruotâ kunâgâslâš kirjerááju LIBRIS. Čujottum 20.3.2024. (ruotâkielân)
  10. Totte badar / Gunilla Wolde. Ruotâ kunâgâslâš kirjerááju LIBRIS. Čujottum 19.3.2024. (ruotâkielân)
  11. Emma och lillebror / Gunilla Wolde. Ruotâ kunâgâslâš kirjerááju LIBRIS. Čujottum 20.3.2024. (ruotâkielân)
  12. "Totteböckerna" av Gunilla Wolde vinner tvååringarnas hjärtan Ruotâ radio. 4.6.2015. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  13. 13,0 13,1 De 200 mest utlånade författarna i folk- och skolbibliotek 1996 Ruotâ kirječälleiruttârááju. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  14. De mest utlånade författarna i folk- och skolbibliotek 2022 Ruotâ kirjecälleifondd. roovvâdmáánu 2023. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  15. De mest utlånade författarna i folk- och skolbibliotek 2020 Ruotâ kirjecälleifondd. roovvâdmáánu 2023. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  16. De mest utlånade författarna i folk- och skolbibliotek 2017 Ruotâ kirjecälleifondd. roovvâdmáánu 2023. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  17. De mest utlånade författarna i folk- och skolbibliotek 2015 Ruotâ kirjecälleifondd. roovvâdmáánu 2023. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  18. De mest utlånade författarna i folk- och skolbibliotek 2012 Ruotâ kirjecälleifondd. roovvâdmáánu 2023. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  19. De mest utlånade författarna i folk- och skolbibliotek 2009 Ruotâ kirjecälleifondd. roovvâdmáánu 2023. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  20. De mest utlånade författarna i folk- och skolbibliotek 2007 Ruotâ kirjecälleifondd. roovvâdmáánu 2023. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  21. Emma dammsuger Kirjasampo. kirjastot.fi. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)
  22. Emmas lillebror är sjuk / Gunilla Wolde. Ruotâ kunâgâslâš kirjerááju LIBRIS. Čujottum 21.3.2024. (ruotâkielân)