City-Sámit ry
City-Sámit ry ađai City-Sämmiliih ry lâi Suomâ uáivikaavpugkuávlust ässee sämmilij servi. Leikkušem tiet puáhtá ettâđ, et Helsig lii Suomâ stuárráámus sämisijdâ. Tobbeen ääsih suullân 1 000 sämmilâžžâd. Sämmiliih láá kuáđđám päikkikuávlus pargo, oppâm, peerâsuujâi teikâ eres suujâi tiet.
City-sämmilij siijđoin ettui: "Kaavpugsämmilijn lii stuárráb tárbu orniđ tábáhtuumijd já čäittiđ sämivuođâs sierâ tábáhtumij já tilálâšvuođâi peht ko tagarijn ulmuin, kiäh ääsih sämikuávlust. Kaavpugist sämmilâšvuotâ lii eromâš äšši, ko vuod sämikuávlust sämmilâšvuotâ lii luándulâš äšši: tot lii ain ulmuu fáárust ulmuu argâpeeivi elimist."
Historjá
muteCity-Sámit ry vuáđudui ive 1988.[1] Ton vuossâmuš saavâjođetteijee lâi Hans Morottaja, kii tooimâi saavâjođetteijen iivij 1988–2004.[1] Servi jooskâi toimâmist ive 2019 ruđâlij vädisvuođâi tiet.[2]
Aktivisteh
muteCity-sämmilij servi lii vuáđudum sämmilij ohtâvuođâi pajastolâmân já sämikielâ oovdedmân uáivikaavpugist. Seervi láá vuáđudâm etnisâš aktivisteh, kiäh mudoi-uv láá porgâm ennuv sämiaašij oovdân. Maaŋgâs sist láá jottáám škoovlâid, já sij láá porgâm vistig tavveen Sämikuávlust já tastmaŋa Helsigist. Sij láá mottoomlágán "supersämmiliih". Nubben juávkkun láá tagareh tavveen aassâm sämmiliih, kiäh iä lah perustâm sämiaašij tipšomist ovdil kaavpugân varrim. Sij láá koccám sämivuotân esken talle ko láá karttâm kuhás jieijâs päikkikuávlust. Kuálmád juávkkun láá kaavpugist šoddâm ulmuuh, kiäh iä lah oppâm sämikielâ päihistis. Sij láá nuuvt kočodum "olmâ" city-sämmiliih. Maaŋgâs sist láá máttááttâllâm vanhimijdis já madârvanhimijdis kielâ esken rävisolmožin. Motomeh sist láá varrim maassâd tavas, nuuvt et sii párnááh peesih vuod oppâđ sämikielâ.[3]
Išeruttâ
muteIve 2013 City-Sámit ry finnij Suomâ kulttuurruttâráájust 100 000 euro išeruuđâ sämikielâ já -kulttuur iäláskittem, párnái já nuorâi tooimâ sehe tavesämikielâlii kielâpiervâl várás.[4][5]
Máttabiegga-kielâpiervâl
muteSeervi tavesämikielâlâš Máttabiegga-kielâpiervâl (anarâškielân Maadâpieggâ) algâttij tooimâs Helsig Viestâr-Pasilast roovvâdmáánust 2013. Tot lii uáivildum 1–6-ihásáid párnáid.[6]
Stiivrah iivij 1988–2007
muteIivij 1988–2007 seervi stiivrâst lijjii čuávuvááh jesâneh:[1]
- 1989: Hans Morottaja (sj), Pertti Niittyvuopio, Ulla Helander já Raila Pirinen já värijesâneh Irja Seurujärvi-Kari já Mirja Vuolab.
- 1990: Hans Morottaja (sj), Pertti Niittyvuopio, Taimi Thesslund já Raila Pirinen já värijesâneh Irja Seurujärvi-Kari já Armas Mattus.
- 1991: Hans Morottaja (sj), Taimi Thesslund, Sinikka Hakamäki já Raila Pirinen já värijesâneh Pertti Niittyvuopio já Erkki Hirvasvuopio.
- 1992: Hans Morottaja (sj), Taimi Thesslund, Sinikka Hakamäki já Raila Pirinen já värijesâneh Armas Mattus já Tuula Aikio.
- 1993: Hans Morottaja (sj), Taimi Thesslund, Hilkka Magga, já Raila Pirinen já värijesâneh Armas Mattus já Irja Seurujärvi-Kari.
- 1994: Hans Morottaja (sj), Taimi Thesslund, Hilkka Magga já Raila Pirinen já värijesâneh Raija Luhanto já Irja Seurujärvi-Kari.
- 1995: Hans Morottaja (sj), Taimi Helander, Hilkka Magga já Raila Pirinen já värijesâneh Raija Luhanto já Pauli Aikio.
- 1996: Hans Morottaja (sj), Raija Luhanto, Hans Pieski já Pauli Aikio já värijesâneh Seija Tuomi já Satu Natunen.
- 1997: Hans Morottaja (sj), Raija Luhanto, Hans Pieski já Pauli Aikio já värijesâneh Seija Tuomi já Satu Natunen.
- 1998: Hans Morottaja (sj), Irja Seurujärvi-Kari, Hans Pieski já Raija Luhanto já värijesâneh Taina Pieski já Seija Tuomi.
- 1999: Hans Morottaja (sj), Irja Seurujärvi-Kari, Hans Pieski já Sari Hirvasvuopio já värijesâneh Taina Pieski já Seija Tuomi.
- 2000: Hans Morottaja (sj), Irja Seurujärvi-Kari, Simo Gauriloff já Sari Hirvasvuopio já värijesâneh Marja Montonen já Seija Aarnio.
- 2001: Hans Morottaja (sj), Irja Seurujärvi-Kari, Jukka Sarre já Sari Hirvasvuopio já värijesâneh Lahja Kanniainen já Seija Aarnio.
- 2002: Hans Morottaja (sj), Irja Seurujärvi-Kari, Lahja Kanniainen já Sari Hirvasvuopio já värijesâneh Jouni Kitti já Seija Aarnio.
- 2003: Hans Morottaja (sj), Irja Seurujärvi-Kari, Lahja Kanniainen já Sari Hirvasvuopio já värijesâneh Jouni Kitti já Seija Aarnio.
- 2004: Hans Morottaja (sj), Irja Seurujärvi-Kari, Lahja Kanniainen já Pirita Näkkäläjärvi já värijesâneh Jouni Kitti já Seija Aarnio.
- 2005: Nina Nuorgam (sj), Hans Morottaja, Anna Näkkäläjärvi já Maija Lukkari já värijesâneh Tarja Parpo-Suonio já Petter Morottaja.
- 2006: Irja Seurujärvi-Kari (sj), Hans Morottaja, Nina Nuorgam já Maija Lukkari já värijesâneh Anna Näkkäläjärvi já Petter Morottaja.
- 2007: Irja Seurujärvi-Kari (sj), Hans Morottaja, Anna Näkkäläjärvi já Maija Lukkari já värijesâneh Martti Laiti, Petter Morottaja já Nina Nuorgam.
Ive sämmilâš -palhâšume
mute- Válduartikkâl: Ive sämmilâš
Iivij 2015–2017 City-Sámit ry juovij Ive sämmilâš -palhâšume. Palhâšume ulmen lâi ruokâsmittiđ sämmilijd kattiđ jiejâs kulttuur já kielâ, sirdeđ taid puáttee suhâpuolváid já lasettiđ válduaalmug tiäđulâšvuođâ sämmilijn.
Käldeeh
mute- ↑ 1,0 1,1 1,2 20-vuotishistoriikki web.archive.org. 9.9.2013. Čujottum 10.3.2024. (suomâkielân)
- ↑ Helsingin saamelaisyhdistys lopettaa toimintansa talousvaikeuksien takia Yle Uutiset. 3.4.2019. Čujottum 11.3.2024. (suomâkielân)
- ↑ Keitä ovat citysaamelaiset? web.archive.org. 9.9.2013. Čujottum 10.3.2024. (suomâkielân)
- ↑ City-Sámit ry haluaa kehittää jättiapurahallaan myös kolttalapsille ja -nuorille suunnattua toimintaa pääkaupunkiseudulla web.archive.org. 10.6.2015. Čujottum 11.3.2024. (suomâkielân)
- ↑ City-Sámit -yhdistykselle huomattava apuraha web.archive.org. 9.9.2013. Čujottum 11.3.2024. (suomâkielân)
- ↑ Aikio, Kaisa: Vain lapset puuttuvat Helsingin kielipesästä Sápmi. 11.11.2013. Čujottum 11.3.2024. (suomâkielân)