André Kuipers
André Kuipers (š. roovvâdmáánu 5. peeivi 1958, Amsterdam, Holland) lii hollandlâš Euroop komovuotâornijdume ESA (European Space Agency) astronaut.
Eellim já peerâ
muteAndré Kuipers lii šoddâm Amsterdamist, Hollandist roovvâdmáánu 5. peeivi 1958. Sun valmâštui talhâstiettuu tuáhtárin Amsterdam ollâopâttuvâst ive 1987. Suu perrui kuleh kálgu, kulmâ nieidâ já ohtâ alge.
Karrieer
muteAndré Kuipers lii lamaš kuohtii Almugijkoskâsii komovuotâsajattuvâst (International space station, ISS). Vuosmuu keerdi sun lâi ISS:st 11 peivid. Rakkeet pääččim tábáhtui cuáŋuimáánu 19. peeivi 2004, já sun maacâi Enâmân cuáŋuimáánu 30. peeivi. Taan määđhist lijjii kulmâ ulme: vistig-uv molsođ astronautijd, nubben molsođ kááijumskiijpâ já kuálmádin porgâđ iskosijd ISS:st.[1]
Kuipers lâi vuosmuš hollandlâš astronaut, kote maacâi komovuotân. Suu nube kirdemmääđhi várás rakkeet paččui juovlâmáánu 21. peeivi 2011 Baikonur kosmodromist Kazakstanist. Kuipers maacâi Enâmân ihepele maŋeláá, syeinimáánu 1. peeivi 2012. Taan määđhist sun poorgâi suullân 50 iskosid.[1]
Kuipers čođâlditij ESA-astronautij škovlimohjelm EAC:st já Gagarin kosmonautškovlimkuávdáást Moskova aldasijn Ruošâenâmist ive 2002. Suu škovliittâsân kullii ISS systeemeh, tälvi- já čäcikááijumškovlim já komovuotâväzzim.[1]
Kirjeh
muteAndré Kuipers lii čáállám párnáiromanijd hollandkielân. Tain čuávuvááh láá jurgâlum anarâškielân:
- 3, 2, 1, GO! – Kirje almostui juovlâmáánu 30. peeivi 2022. Marja-Liisa Olthuis lii jurgâlâm tom anarâškielân.
- Koodi ruopsâd! – Kirje almostui roovvâdmáánu 10. peeivi 2023. Marja-Liisa Olthuis lii jurgâlâm tom anarâškielân.[2]
- Missio máhđuttem – Kirje almostui juovlâmáánu 17. peeivi 2024. Sofia Olthuis lii jurgâlâm tom anarâškielân.[3]
Fáádást eres soojijn
mute
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást André Kuipers.
Käldeeh
mute- ↑ a â b André Kuipers www.esa.int. Čujottum 12.12.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Olthuis, Marja-Liisa: Astronaut André Kuipers science fiction -kirje Koodi ruopsâd! lii almostum anarâškielân anarasaavis.fi. 10.10.2023. Čujottum 17.12.2024.
- ↑ Brecciaroli, Fabrizio: Astronaut André Kuipers science fiction -kirje ”Missio máhđuttem” lii almostum anarâškielân anarasaavis.fi. 17.12.2024. Čujottum 17.12.2024.