Umesämikielâ lii sämikielâ.

2. Umesämikielâ

Kirjekielâ

mute

Ive 1999 Ruotâ Sämitigge iävtuttij virgálii čäällimvyevi umesämikielân já uđđâivemáánust 2000 iävtuttâs Sämitigge oovdânpuovtij taam Ovtâstum aalmugáid.[1] Säämi parlamentaarlâš rääđi asâttem pargojuávkku tuhhiittij umesämikielâ čäällimvyevi 6.4.2016.[2]

Umesämikielâ pustaveh

mute
А а Á á B b D d Đ đ E e F f G g
H h I i Ï ï J j K k L l M m N n
Ŋ ŋ O o P p R r S s T t Ŧ ŧ U u
Ü ü V v Y y Å å Ä ä Ö ö

Numereh

mute

1 = akte
2 = guökte
3 = gulbme
4 = nilje
5 = vijhte
6 = guvhte
7 = tjijtje
8 = gaktse
9 = åktse

10 = lúhke

11 = lúhke jah ákte
12 = lúhke jah guökte
13 = lúhke jah gulbme

20 = guökte lúhkeh
21 = guökte lúhkeh ákte
22 = guökte lúhkeh guökte

30 = gulbme lúhkeh
31 = gulbme lúhkeh ákte
32 = gulbme lúhkeh guökte

40 = nilje lúhkeh
50 = vijhte lúhkeh
60 = guvhte lúhkeh
70 = tjijtje lúhkeh
80 = gakste lúhkeh
90 = åktse lúhkeh

100 = tjúöhte
200 = guökte tjúöhte
300 = gulbme tjúöhte

1 000 = tuvsan[3]

Kielâčááitus

mute

Båtsuoj-bieŋjuv galggá báddie-gietjiesna álggiet lieratit. De tjuavrrá jiehtja viegadit ráddiesta ráddáje jah nav ájaj livva-sijiesna, guh jiehtják súhph. Die galggá daina báddie-bieŋjijne viegadit bijrra ieluon, nav júhtie biegŋja galggá vuöjdniet gúktie almatjh gelggh dahkat. Lierruo-biegŋja daggár bälij vánatallá ieluon bijrra ja ij akttak bijgŋuolissa luöjtieh. Die måddie bálliena daggár biegŋja, juhka ij leäh ållást lieratuvvama, die butsijda válldá ja dulvada. De daggár bälij tjuavrrá suv báddáje válldiet jah slåvvat.

Liiŋkah

mute

Kirjálâšvuotâ

mute
  • Larsson, Lars-Gunnar 2012: Grenzen und Gruppierungen im Umesamischen. 198 s. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag. (Veröffentlichungen der Societas Uralo-Altaica 83.) ISBN 978-3-447-06816-7.
  • Salminen, Tapani 2007: Endangered languages in Europe. I: Matthias Brenzinger (red.) Language diversity endangered Trends in Linguistics: Studies and Monographs 181; Berlin & New York: Mouton de Gruyter. 205–232.
  • Schlachter, Wolfgang 1958: Lexica Societatis Fenno-Ugricae XIV. 1958. XIX + 294 p. Wolfgang Schlachter, Wörterbuch des Waldlappendialektes von Malå und Texte zur Ethnographie.
  • Siegl, Florian 2017 "Ume Saami: The forgotten language" i: 'Études finno-ougriennes 48. DOI 10.4000/efo.7106.
  • Siegl, Florian 2017 "Tryggve Sköld och umesamiskan: intryck från en oavslutad språkdokumentation" i: Norsk Lingvistisk Tidsskrift 35. 252–290.

Käldeeh

mute
  1. Standardization in Multilingual Areas - The Saami languages in Norden United Nations Group of Experts on Geographical Names, Working Paper No. 66, Item 16 of the Provisional Agenda: Standardization in Multilingual Areas. The Saami Languages in Norden, Twentieth Session, New York 17–28 January 2000: Ovtâstum aalmugeh. Čujottum 25.6.2021 (eŋgâlâskielân)
  2. https://sverigesradio.se/sida/artikel.aspx?programid=2327&artikel=6405269 (orjâlâškielân)
  3. Ume Saami (ubmejensámien giella) UniLang Language Community. Čujottum 25.11.2021 (eŋgâlâskielân)