Tavenääpi: Iäruttâs siijđo versioi kooskâst
Poistettu sisältö Lisätty sisältö
Ei muokkausyhteenvetoa |
Ei muokkausyhteenvetoa |
||
Raddalâs 1
[[Tiätuvuárkká:Arctic Ocean.png|pienoiskuva|Tavenääpi kaskoo Jieŋâmeerâ|260x260px]]
'''Tavenääpi''' lii [[Eennâmpállu]] aksel tavekeeči. Tot lii Eennâmpáálu tavemus saje (kobdodâh 90 cekkid, 0 miinut já 0 seekunt tavveen). Tavenääpi lii [[Arktâsâš kuávlu]]st [[Jieŋâmeerâ]]st kaskoo [[morrumjieŋâ|morrum-]] já [[kidâsjieŋâ|kidâsjieŋâkuávlu]]. Jieŋâkuávlu snoorrân já vijđán iveääigi mieldi. Täälvi koskâliegâsvuotâ lii -40 °C já keessiv tot lii 0 °C. Kiiđâst čoohčân [[Piäiváš]] páštá ubâ ääigi, mon maŋa [[skammâ]] pištá ihepele. [[Tiätuvuárkká:2007 Arctic Sea Ice-fr.jpg|pienoiskuva|Jieŋâ minimi molsom tavenäävi (čapis čyegis) pirrâ iivijn 1979-2007.|vasen|260x260px]]
Tavenääpi sirdâšuvá čiččâm ive ääigi suulân oovce meetterid Eennâmpáálu aksel suáibum tiet.
Arktâsâš näpijieŋâ ucco ko eennâmpáálu šoŋŋâhân lieggân. Taan suujâst lii árvustâllâm, ete tavenäävi jienah suddeh loppâkeessiv jo aldaaš iheluuvij ääigi.
==Tavenäävi väldidem==
Näpikuávluh láá lamaš Eennâmpáálu majemuuh väldidum kuávluh. Tavenäävi väldidii esken 1900-lovvoost váiváás luándutile tiet veikkâ toos lijjii viggâm moonnâđ jo neljičyet ihheed. Ive [[1909]] ovtâstumstaatâlâš [[Robert Peary]] vuolgij [[Ellesmeresuálui|Ellesmeresuolluu]] tavekeejist tavenäävi njeigâ. Fáárust lijjii meid 133 pennud já 19 riehâd. Peary lâi irâttâm määđhi jo kuohtii, mutâ taan tove šoŋŋâ lâi hiäivulâš. [[Cuáŋuimáánu 6.]] peeivi [[1909]] Peary já suu mätkiskipáreh pessii tavenáápán. Sij lijjii vuossâmuuh ulmuuh tobbeen.
| |||