Navajokielâ (navajokielân Diné bizaad) lii ohtâ Amerik algâaalmugij kielâin. Tot kulá na-dene-kielâkoodán. Ovtâstum staatâi aalmugluuhâm áárvu mield kielâst lijjii ive 2018 suullân 169 000 sárnod.[1] Iänááš uási navajokielâ sárnoin ääsih Arizona, Colorado, New MexicoUtah uásistaatâin.

Koodikiellân

mute

Nube maailmsuáđist Ovtâstum staatâi merâvyeimih kevttii syeliviestâdemstis koodikielâ, mii lâi rahtum navajokielâ vuáđuld.[2]

Idea kevttiđ navajokielâ syeliviestâdmân poođij vuossâmuu maailmsuáđi veteraan Philip Johnstonist, kii lâi oppâm kielâ jo uccen vuolgâttâssärnideijee pärnin Navajo reservaatist. Navajokielâ lii muálkkáá, ige tast lamaš čäällimvyehi tien ääigi. Tuše suullân kulmâlov ij-navajolâžžâd iberdii kielâ nube maailmsuáđi aalgâst.[3]

Ortografia

mute
Navajokielâ ortografia
ʼ
ʔ
a
ɑ
á
ɑ́
ą
ɑ̃
ą́
ɑ̃́
aa
ɑː
áá
ɑ́ː
ąą
ɑ̃ː
ą́ą́
ɑ̃́ː
b
p
ch
tʃʰ
chʼ
tʃʼ
d
t
dl
dz
ts
e
e
é
é
ę
ę́
ẽ́
ee
éé
éː
ęę
ẽː
ę́ę́
ẽ́ː
g
k
gh
ɣ
h
h/x
hw
i
ɪ
í
ɪ́
į
ɪ̃
į́
ɪ̃́
ii
ɪː
íí
ɪ́ː
įį
ɪ̃ː
į́į́
ɪ̃́ː
j
k
kʰ/kx

kw
kʰʷ/kxʷ
l
l
ł
ɬ
m
m
n
n
o
o
ó
ó
ǫ
õ
ǫ́
oo
óó
óː
ǫǫ
õː
ǫ́ǫ́
ṍː
s
s
sh
ʃ
t
tʰ/tx


tɬʰ
tłʼ
tɬʼ
ts
tsʰ
tsʼ
tsʼ
w
w/ɣʷ
x
h/x
y
j/ʝ
z
z
zh
ʒ

Fáádást eres soojijn

mute

Käldeeh

mute
  1. ICT Staff: Census Finds Less Than a Half-Million Native American Language Speakers ICT News. 12.9.2018. Čujottum 30.10.2024. (eŋgâlâskielân)
  2. 1942: Navajo Code Talkers www.intelligence.gov. Čujottum 30.10.2024. (eŋgâlâskielân)
  3. Schreck, Jasmina: Navajo koodisárnoo John Kinsel Sr lii jáámmám anarasaavis.fi. 31.10.2024. Čujottum 31.10.2024.