Lumparland kirkko
Lumparland kirkko (ruotâkielân Lumparlands kyrka) teikkâ motomin Pase Andreas kirkko (ruotâkielân S:t Andreas kyrka)[1] lii ive 1728 huksejum kuheskirkko luáhá alne Klemetsby siijdâst, Lumparlandist, Ålandist. Kirkko lii pasottum Pase Andreasân.[2] Tot lii puárásumos Åland kuulmâ muorâkirhoost.[3][4]
| Lumparland kirkko Lumparlands kyrka |
|
|---|---|
 Lumparland kirkko ive 2017 |
|
|
Koordinaateh: |
|
| Staatâ |
 Suomâ |
| Eennâmkodde | Åland |
| Kieldâ | Lumparland |
| Kirkkokodde | Suomâ evaŋgellâš-luterilâš kirkko |
| Pispekodde | Porvoo pispekodde |
| Ruávástkodde | Åland ruávástkodde |
| Servikodde | Lemland–Lumparland servikodde |
| Huksejum | 1728 |
| Materiaal | muorâ |
Lumparland kirkko kulá Lemland–Lumparland servikoodán, mii kulá Porvoo pispekoddeest leijee Åland ruávástkoodán.
Historjá
mute
Vuossâmuš kirkko
muteVuossâmuš mainâšume oskolduvlii huksiittâsâst Klemetsby siijdâst lii ivveest 1544, kuás Ruotâ kunâgâs Gustav Vasa tuálvui kappel kiälu Kastelholm laanan ušom mäliskiällun.[4] Kappel mainâšui uđđâsist ive 1637. Tallaa käldee mield kappel lâi lahtâ nijttoost, já tot lâi aaibâs tievâ kaaicâin.[5] Ton lasseen kappel káttu lâi kuocâgâm, álttár lâi meendu vyeligâš já kappelist vááilui veikkâ mii.[5]
Kappel lâi Kapellviken-nommâsii luovtâ aldasijn, já eresnáál ko tááláš kirkko tot ij lamaš luáhá alne.
Huksiittâs
muteLumparland kirkko lii rahtum hirssâkeerdijn vyeligis keđgijyelgi oolâ. Sehe ulguu- já siskiibeln kirho hiirsâi alne láá vielgâdin máálájum ciägulyevdih káátu räi. Kirkko lâi ruopsâd ive 1870 räi, kuás tot máálájui fiskâdin. Tastmaŋa ive 1896 kirkko máálájui vielgâdin.
Kirkkotupe
muteKiirkon čäähih siämmáá ääigi suulân 140 olmožid.[6] Tuuveest láá kuovgisruánáá já ruopsis peeŋkah já särnistovli.
Álttártavlu
muteKirhoost lii álttártavlu, mon máálái ive 1887 syemmilâš taaiđâmáálár Victor Westerholm.
Fáádást eres soojijn
mute
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Lumparland kirkko.
- Lumparland kirkko (Huksimärbiregister) Kulttuurpirrâs palvâlus kyppi.fi. Museovirgádâh. (suomâkielân)
Käldeeh
mute- ↑ S:t Andreas kyrka i Lumparland står för veckans gudstjänst i Yle Vega svenska.yle.fi. 11.3.2019. Čujottum 21.7.2024. (ruotâkielân)
- ↑ Lumparland kirkko (Huksimärbiregister) Kulttuurpirrâs palvâlus kyppi.fi. Museovirgádâh. (suomâkielân)
- ↑ Sevärdheter – Kyrkan Lumparland kieldâ. Čujottum 21.7.2024. (ruotâkielân)
- ↑ 4,0 4,1 S:t Andreas – Lumparlands kyrka Lemland-Lumparland servikodde. Čujottum 21.7.2024. (ruotâkielân)
- ↑ 5,0 5,1 Ringbom, Åsa: Lumparlands kyrka kyrkor.ax. 2012. Čujottum 22.7.2024. (ruotâkielân)
- ↑ Markku Haapio, Laura Luostarinen: Suomen kirkot ja kirkkotaide 2, s. 194. Lieto: Etelä-Suomen Kustannus Oy, 1980. ISBN 951-9064-28-1. (suomâkielân)