Ingá-Máret Gaup-Juuso

(Stivrejum siijđost Ingá-Máret Gaup Juuso)
Ingá-Máret Gaup-Juuso
Gáijjot Piera Ándde-Ovllá Ingá-Máret
Persovntiäđuh
Šoddâm 1978
Šoddâmsaje Käresavvoon, Suomâ
Aalmugjeessânvuotâ Suomâ
Musikkár
Artistnommâ Ingá-Máret Gaup-Juuso
Lávlumkielah orjâlâškielâ
Genreh juáigus


Ingá-Máret Gaup-Juuso (š. 1978 Käresavvoon, Suomâ) lii tavesämmilâš lávloo, jyeigee, čaittâleijee já puásuiolmooš Iänuduv Käresavonist Suomâ peln.[1][2][3] Ive 2019 sun poorgâi meid läänijyeigen Tromsa läänist oovtâst Niko Valkeapääin.[4][5][6]

Piäiváš Säämi Aalmugteatter čaittâleijeeh Inga-Máret Gaup-Juuso já Iŋgor Ántte Áilu Gaup Helsigist čohčâmáánu 6. peeivi 2013.

Eellim mute

Gáijjot Piera Ándde-Ovllá Ingá-Máret šoodâi ive 1978 Käresavonist, Suomâst. Suu eeči Ántte-Ovllá Juuso lii sämmilâš Iänuduvvâst Suomâ peln, já suu enni Kristen Ellen Gaup-Juuso lii sämmilâš Kuovdâkiäinust Taažâ peln.[1][7][8] Ingá-Máretist láá uábbi, Ellen Margaret, já kyehti viiljâ, Per-Ailu já Andte.[7] Andte lâi vuossâmuš sämmilâš Big Brother Suomâ -tuotâ-TV- rááiđust, ko sun uásálistij ive 2014 kiišton.[8] Sun meid vuoitij ive 2014 kišto.[9]

Gaup-Juuso valmâštui filosofia kandidaatin válduamnâsin sämikielâ já -kulttuur.[3] Sun lii luuhâm meid ärbitiäđu já šoddâdemtiettuid Säämi ollâškoovlâst.[10]

Karrieer mute

Muusik mute

Kuovâmáánust 2015 Gaup-Juuso vuoitij Sámi Grand Prix semifiinaal Suomâ peln Hiätást pittáin Elle-Magreda Gaup Juuso.[11] Pittá lii suu uábi vuossâmuš juáigus.[11] Vuáitu tiet sun peesâi njuolgist cuáŋuimáánu finalân Kuovdâkiäinust. Pessijâšlávurduv Gaup-Juuso uásálistij Sámi Grand Prix -fiinaal juoigâmuásán siämmáin pittáin. Sun ij vuáittám, mut lâi nubben.[11]

Siämmáá ive kiđđuv Gaup-Juuso seervâi Luohtemohkit-juávkun.[12] Juávhu jyeigeeviiđâs — Charlotta Kappfjell, Gaup-Juuso, Berit Alette Mienna, Øystein NilssenLars-Ánte Kuhmunen — lávdástii ive 2015 Riddu Riđđu -muusikfestivaalist.[12]

Ive 2016 Gaup-Juuso oovtâst taažâ musikkár já šuoŋârähtee Patrick Shaw Iversenáin vuáđudij muusikjuávhu Tundra Electro. Sun lii juávhu lávloo já jyeigee.[3]

Ive 2018 Ijâttes ijjâ -muusikfestivaalist Gaup-Juuso juoigâi Sajosist Juáigus já Suõmmkar -konsertist ehidispeeivi oovtâst Berit Alette Miennain, Ingá Elisá Påve IdivuomainHildá Länsmanáin.[13] Maŋeláhháá ehidist sun juoigâi meid olgoläävdi alne jieijâs muusikjuávhoin Tundra Electro.[14][15]

Ive 2022 Gaup-Juuso uásálistij Sámi Grand Prix -kiišton, taan keerdi lávlumuásán. Sun peesij lávlumuási kollefinalân pittáin Dovdameahttumii. Finalist sun vuoitij muusikjuávhu SOÁ já te vuoitij ive 2022 Sámi Grand Prix lávlumuási.[16]

Palhâšumeh mute

Ive 2016 sun vuoitij Larin Paraske -kulttuurpalhâšume.[17]

Diskografia mute

Studioalbumeh mute

Nurâldâhskiäruh mute

Fáádást eres soojijn mute

Käldeeh mute

  1. 1,0 1,1 Grottekonsert: Valkeapää og Gaup-Juuso Kalottspel. Čujottum 30.5.2022. (tárukielân)
  2. Hætta, Ánne Márjá: Her er deltakerne og programlederne for Sámi Grand Prix 2022 NRK Sápmi. 19.3.2022. Čujottum 30.5.2022. (tárukielân)
  3. 3,0 3,1 3,2 Tundra Electro Kreative Nord. Čujottum 30.5.2022. (tárukielân)
  4. Nye fylkesjoikere NRK Sápmi. 25.11.2019. Čujottum 2.6.2022. (tárukielân)
  5. Gaup-Kaseka, Inger Kristina: Niko ja Iŋgá-Máret leaba ođđa riikka­oasse­juoigit Ávvir. 25.11.2019. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
  6. Saijets, Maiju: Niko Valkeapää ja Iŋgá-Máret Gaup-Juuso leaba Romssa fylkkajuoigit – “Dát lea niehkobargu” Yle Säämi. 26.11.2019. Čujottum 18.2.2023. (tavesämikielân)
  7. 7,0 7,1 Länsman, Kaija & Aikio, Áile: Oappás olles áigge nana jáhkku vielja vuoitui Yle Säämi. 17.11.2014. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
  8. 8,0 8,1 Länsman, Kirsti & Näkkäläjärvi, Pirita: BB-Andte áhčči illuda go sápmelaš beasai mielde maid Suoma duohta-tv:i Yle Säämi. 25.8.2014. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
  9. Aikio, Anna: Oabbá lea eahpesihkkar vuoitágo Andte BB-gilvvu Yle Säämi. 27.9.2014. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
  10. Aho, Tiina: Kuusankoskelaisessa omakotitalossa joikattiin elokuvamusiikkia — Palkittu saamelaistaiteilija Ingá-Máret Gaup-Juuso on pororuhtinaan jälkeläinen Kouvolan Sanomat. 12.1.2018. Čujottum 30.5.2022. (suomâkielân)
  11. 11,0 11,1 11,2 Hermansen, Kari Lisbeth: Juoiganoasi gilvaleaddjit Ávvir. 3.4.2015. Čujottum 1.6.2022. (tavesämikielân)
  12. 12,0 12,1 Luohtemohkit Sveriges Radio. 13.7.2015. Čujottum 1.6.2022. (ruotâkielân)
  13. Ijahis idja-festivála ávvuda 15 jagi – prográmma gárvvis Sämitigge. 2.7.2018. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
  14. Torikka, Ritva & Rasmus, Linnea: Mitä kokea Suomen ainoassa saamelaismusiikkifestivaalissa, Ijahis idjassa? Tässä järjestäjien tärpit Yle Uutiset. 16.8.2018. Čujottum 2.6.2022. (suomâkielân)
  15. Ijahis idja álgá odne Ávvir. 17.8.2018. Čujottum 2.6.2022. (tavesämikielân)
  16. Larsen, Dan Robert: Sámi Grand Prix: Mektige stemmer seiret NRK Sápmi. 16.4.2022. Čujottum 16.4.2022. (tárukielân)
  17. Larin Paraske -palkinnon sai joikutaiteilija Gaup-Juuso Turun Sanomat. 15.10.2016 Čujottum = 2.6.2022. Turku. (suomâkielân)