Botswana
Botswana täsiväldi ađai Botswana lii staatâ Afrikist. Ton uáivikaavpug lii Gaborone. Botswanast ulmuuh iä taarbâš kierdâđ kievhivuođâst já neelgist nuuvt ennuv ko maaŋgâin eres Afrik staatâin, ko timanteh já eres ruukih láá išedâm Botswana jáválduđ. Tobbeen lii Afrik stáđásumos já demokraatlumos haldâttâh. [1] Virgáliih kielah Botswanast láá eŋgâlâskielâ já setswanakielâ (aalmugkielâ).
| Botswana täsiväldi Republic of Botswana (eŋgâlâskielân) Lefatshe la Botswana (setswanakielân) |
|
|---|---|
 lippu |
 vaakun |
 |
|
| Staatâhäämi | täsiväldi |
| President | Mokgweetsi Masisi |
| Uáivikaavpug | Gaborone |
| Eres kaavpugeh |
Francistown Molepolole |
| Vijđodâh | 581 730 km² |
| – sisčääci |
2,7 % |
| Ässeeloho (2020) | 2 352 980 |
| – ässeesaahâdvuotâ | 4 ässed/km² |
| – aalmugstuárrum | 2,08 % (2020) |
| Virgáliih kielah |
eŋgâlâskielâ setswanakielâ |
| Vaaluut | pula (BWP) |
| Äigi | UTC+2 |
| Jiečânâsvuotâ | |
| – Ovtâstum kunâgâskoddeest | 30.9.1966 |
| Uánádâs | BW |
| Jotolâh | čižetpiälásâš |
| Sundenummeer | +267 |
| Aalmuglâšlaavlâ | Fatshe leno la rona |
|
|
|
Botswanast lii čižetpiälásâš jotolâh.[2]
Historjá mute
Khoisankielâi sárnooh láá aassâm Botswanast maaŋgâid tuháttijd iivijd.[3]
Botswana siste lijjii 1800-lovvoost suáđih eres aalmugij kooskâst, moi suijân lijjii sehe eurooplij kolonialismstaatâi enâmânpuáttim já páihálij varriimeh staatâ siste.[1] Ive 1876 Botswana kunâgâs koijâdij brittilijn iše enâmis suojâlmân, mutâ brittilijd ij kiäsuttâm oovtâstpargo, peic sij vuáđudii Betšuanaeennâm protektoraat, mii lâi uási brittilâš imperium.
Čohčâmáánu 30. peeivi 1966 Botswanast šoodâi jiečânâs demokratia.
Eennâmtiätu mute
Botswana vijđodâh lii 581 730 km², mast 566 730 km² lii eennâm já 15 000 km² čääci.
Botswanast lii rääji Namibiain ohtsis 1544 km, Maadâ-Afrikáin 1969 km, Sambiain 0.15 km já Zimbabwein 834 km.[4]
Viehâdâh mute
Botswanast ääsih suulân 2,3 miljovn olmožid.[5]
Botswanast lii ohtâ viärráámuin HIV-tiilijn maailmist. HIV-positiivlij ulmui meeri lii olluv. Meid eres njuámmootaavdah tego tuberkulos já malaria láá ennuv.[2]
Fáádást eres soojijn mute
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Botswana.
Käldeeh mute
- ↑ 1,0 1,1 Botswana Globalis
- ↑ 2,0 2,1 Botswana: matkustustiedote Ulkoministeriö
- ↑ Botswana Britannica
- ↑ The World Factbook: Botswana Central Intelligence Agency
- ↑ Botswana Population Worldometer
| Afrik staatah | |
|---|---|
|
Algeria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Djibouti • Egypt • Elefanttähtiriddo • Eritrea • Eswatini • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Guinea • Guinea-Bissau • Kamerun • Kap Verde • Kenia • Komoreh • Kongo demokraatlâš täsiväldi • Kongo täsiväldi • Koskâ-Afrik täsiväldi • Lesotho • Liberia • Libya • Maadâ-Afrik • Maadâ-Sudan • Madagaskar • Malawi • Mali • Marokko • Mauritania • Mauritius • Mosambik • Namibia • Niger • Nigeria • Peeivitäsideijee Guinea • Ruanda • Sambia • Senegal • Seychelleh • Sierra Leone • Somalia • Sudan • São Tomé já Príncipe • Tansania • Togo • Tšad • Tunisia • Uganda • Zimbabwe |