Čuoškah (Nematocera) kuleh kyevtsuájásij laahkon.

Čuoškah
Nematocera
(Duméril, 1805)
Tieđâlâš luokittâllâm
Doomeen Sellâvááimusliih Eucarya
Kodde Elleekodde Animalia
Uáiviráiđu Lođâsjuálgásiih Arthropoda
Luokka Tivreh Insecta
Vyeliluokka Kirdee tivreh Pterygota
Lahko Kyevtsuájásiih Diptera
Vyelilahko Čuoškah Nematocera

Ores já niŋálâs

mute

Niŋálâsah láá vorrânjammeeh, oráseh njameh tuše šadoi määihli tâi iä puurâ ollágin. Ores čuoškâ tehálumos pargo lii-uv parâttâllâđ niŋálâssáin, vâi tot puávtáččij juátkiđ suuvâ.[1]

Lasanem

mute

Ko niŋálâs čuoškâ lii parâttâllâm ores čuoškáin, te tot ferttee njoommâđ voorâ, vâi vajaččij monniđ. Ko čuávji lii tievâ voorâst, te niŋálâs mannee aldemuu čäci-, teikkâ nješšiláádun, suánjun tâi aijui hirmâd mere moonijd. Tot lii nuuvt lusis pargo, et čuoškâ jáámá, ko tot lii toimâttâm biologilii pargoos.[1]

Čuoškâ maneh láá čääsist kidâ kiiđâ räi. Maneh vissásávt jiäŋuh-uv jieŋân kiddâ, mut iä tuušâ. Ko lááduh suddeh kiđđuv, te moonijn šaddeh suovsah, moh heŋgâgeh čäsuáiván pottâkeeji soksâmij vievâst, vâi pyehtih vuoiŋâđ ááimu. Motomin toh luovâneh čäsuáivist, mut oppeet luptâneh čäsuáiván vuoiŋâđ ááimu. Suovsah láá vuálá seenti kukkosiih já toi lihâdemvyehi lii mottoomlágán vuoijâm sulâstittee kašmârdem. Tain šaddeh niŋálâsah já oráseh, mii tábáhtuvá ovdláhháá jonsahpeeivi, tâi tast ovdâskulij.[1]

Eellim já eellimahe

mute

Čuoškah kirdeh miätá keesi. Algâkeesist já jo vyesimáánu peln kirdá jieŋâčuoškâ, mii lii čuuvtij stuárráb ko táválâš čuoškâ, mut puoh čuoškiimus äigi lii eidu jonsahpeeivist ovdâskulij – kesimáánu loopâst kidâ lyemeääigi räi já lappâd-uv. Talle kirdeh eidu toh ucemuuh já vaijaamuuh čuoškah. Jieŋâčuoškâ še čyeggee ulmuu já njama voorâ, mut luhhoost toh láá nuuvt uccáá, et toiguin ij taarbâš čuuvtijgin palgâđ.[1]

Čuoškâ eellimahe lii suullân ohtâ ihe, ko rekinist mane- já suoksâääigi-uv fáárun. Jis tuše rekinist eellimave tast, ko čuoškâ kirdel, te tot ij lah kale maŋgâgin peeivi.[1]

Hiäimuh

mute

Nematocera-vyelilaahkon kuleh čuávuvááh hiäimuh:[2][3][4]

Fáádást eres soojijn

mute

Käldeeh

mute
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Mattus, Ilmari: Čuoškah. Anarâš-kalender 2011, 2011. Anarâškielâ servi ry.
  2. "Nematocera" (Non-Brachycera) bugguide.net. Čujottum 24.9.2022. (eŋgâlâskielân)
  3. Pape, Thomas; Blagoderov, Vladimir; Mostovski, Mikhail B.: Order Diptera Linnaeus, 1758. In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness. Zootaxa, 2011. Artikkâl nettiversio.
  4. Sciaroidea [Billberg, 1820 ] sciaroidea.myspecies.info. Čujottum 24.9.2022. (eŋgâlâskielân)