Uđđâ-Kaledonia (ranskakielân Nouvelle-Calédonie) lii Ranskan kullee kuávlu maadâviestâr keejist Kuálhismeerâ, suulân 628 km máádás Vanuatust já 1 210 km nuortâs Australiast.

Uđđâ-Kaledoniast kevttum liipuh
Uđđâ-Kaledonia sajadâh

Uđđâ-Kaledonia lii ornim kuohtii aalmugjienâstem jiečânâsvuođâst. Vuosmuu keerdi ive 2018 já uđđâsist ive 2020. Jienâstemijn láá meridâm pissoođ uássin Ranska. Taah jienâstemeh láá uási ive 1998 rahtum sopâmuš, moin Uđđâ-Kaledonia finnij eenâb jiešhaldâšem ko Ranska eres epijiečânâs kuávluh, já mii jooskâi konflikt separatistij já toi, kiäh halijdii pissoođ uássin Ranska, kooskâst.[1]

Uđđâ-Kaledonia ekonomia vuáđđun láá ereslágán metallij, eromâšávt nikkel, pyevtittâs sehe mađhâšem. Tai lasseen merhâšittee roolâ lii meid Ranska máksám išeruuđâst, mii lii 1,5 miljard eurod ivveest já västid paijeel 15 % Uđđâ-Kaledonia bruttoaalmugpyevtittâsâst.

Uđđâ-Kaledonia haaldâtlâš jyehim mute

Uđđâ-Kaledoniast láá 3 prooviins, moh láá juohhum 33 kieldân.

  • Maadâ-prooviins (province Sud). Prooviins uáivikaavpug: Nouméa. Vijđodâh: 9 407 km2. Ässeeloho: 203 142 ässed (2019).
  • Tave-prooviins (province Nord). Prooviins uáivikaavpug: Koné. Vijđodâh: 7 348 km2. Ässeeloho: 49 912 ässed (2019).
  • Loyautésuollui prooviins (province des îles Loyauté). Prooviins uáivikaavpug: Lifou. Vijđodâh: 1 981 km2. Ässeeloho: 18 353 ässed (2019).

Käldeeh mute

  1. Uusi-Kaledonia äänesti: Kansa ei halua itsenäistyä Ranskasta Helsingin Sanomat, 4.10.2020. Čujottum 4.10.2020.