Čuhčá lii Suomâ stuárráámus meccikänilodde, mii kulá puigâkaanij hiäimun. Čuhčá lii Koskâ-Suomâ eennâmkoddelodde.

Čuhčá
Tetrao urogallus
(Linnaeus, 1758)
Tile LC (eellimvuáimálâš)
Tile Suomâst LC (eellimvuáimálâš)[1]
Tieđâlâš luokittâllâm
Doomeen Sellâvááimusliih Eucarya
Kodde Elleekodde Animalia
Uáiviráiđu Savosuonâsiih Chordata
Vyeliráiđu Čielgitávtáliih Vertebrata
Luokka Lodeh Aves
Lahko Känilodeh Galliformes
Hiäimu Puigâkäänih Phasanidae
Vyelihiäimu Meccikäänih Tetraonidae
Suuhâ Čuuvčáh Tetrao
Šlaajâ urogallus

Stuárudâh já tobdomeerhah mute

 
Kuáppil

Čuhčá lii 54–90 cm kukke. Puáris ores tiäddá koskâmiärálávt 4 kg já niŋálâs ađai kuáppil 1,9 kg. Nuorâ lodeh láá keppisuboh. Orráás čalme paajaabeln lii ruopsis liškepuáimu já käŋŋirist vielgis tiälkku, mut mudoi tot lii čappâd já ruškiskirjáá. Stuorrâ poođâš lii čappâd vielgis tiälhuigijn. Kuáppil lii ränis- já ruškiskirjáá já ucceeb ko ores.[2]

Lavdâm já eellimpiirâs mute

Čuhčá lii EuroopAasia taveoosij kuácceevyevdistiellâs lodde. Suomâst tot iälá masa ubâ enâmist, eereeb peesi ordârääji taavaabeln.[3] Čuhčá lii päikkilodde. Tot iälá mielâstubbooht puáris vuovdijn. Lasanemääigi ulguupeln oráseh já niŋálâsah joteh eres juávhoin. Suomâ čuhčánääli lii áárvu mield 540 000 ohtâgâssâd.[2]

Lasanem mute

Kiđđâtäälvi oráseh čokkâneh kiihâmsoojijd kištottâllâđ koskânis, já kuáppil väljee kyeimis toi juávhust. Čuuvčáh kiheh siämmáin soojijn jyehi ive. Kuáppil piervâld muorâ teikkâ miestuu suáján. Tot mannee cuáŋui-vyesimáánust táválávt 6–8 manneed já láálá taid 24–29 peivid. Uđâgááh kirdeškyetih 24–29 peeivi ahasâžžân.[2]

Raavâd mute

Keessiv čuhčá porá umolijd, versoid já siemânijd já tälviv pecikuácceid.[2]

Miäcástem mute

Čuuvčá miäcástem lii loválâš čohčuv ubâ Suomâst, eereeb UusimaaVarsinais-Suomâ eennâmkuudijn.[4]

Käldeeh mute

  1. Valkama, Jari: Čuhčá – Tetrao urogallus Suomen Lajitietokeskus. 2019. Čujottum 31.3.2022. (suomâkielân)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Luontoportti.fi Čujottum 9.4.2021 (suomâkielân)
  3. Suomen lintuatlas Čujottum 9.4.2021 (suomâkielân)
  4. Suomen riistakeskus Čujottum 9.4.2021 (suomâkielân)