Amnâsmeeri: Iäruttâs siijđo versioi kooskâst

Poistettu sisältö Lisätty sisältö
Ak: Uusi sivu: '''Aamnâsmeeri''' ('''n''') lii fysiikâstkemiast kiävttum stuárus, mii almoot tarkkum systeem čalmai lohomere. Čalmaah pyehtih leđe...
(Ij mihheen iäruid)

Versio 30. kesimáánu 2021 tme 14.19

Aamnâsmeeri (n) lii fysiikâstkemiast kiävttum stuárus, mii almoot tarkkum systeem čalmai lohomere. Čalmaah pyehtih leđe ovdâmerkkân atomeh, molekyyleh, teikâ ioneh. SI-vuáháduvvâst aamnâsmere ohtâdâh lii mooli já ohtâduv tubdâldâh mol. Miäruštâllâm mieldi oovtâ mooli stuárusâš aamnâsmeeri lii siámmááš, ko táásá 12 graamâst čiđđâ-12 isotoop láá atomeh. Taan meeri kočoduvvoo Avogrado staađân (NA) já tom styeresvuotâ lii (6,02214179 ± 0,00000030)·1023 káppálâhhâd. Amnâsmere puáhtá rekinistiđ Avogadro staađâin já káppálâhmeerijn čuávuvávt.

, mast n lii aamnâsmeeri, N amnâs káppálâhmeeri já NA Avogadro staađâ.

Jis tiätá amnâs massa sehe moolimassa ađai massa, mii lii oovtâ moolist amnâs, puáhtá toin rekinistiđ amnâs amnâsmere čuávuvávt:

, mast n lii aamnâsmeeri, m massa já M moolimassa.

Ovdâmerkkân jis ryevditiiŋgâ massa lii 2 500 grammâd já ryevdi moolimassa lii 55,85 g/mol, ryevdi aamnâsmeeri lii

Jo tovláá lâi huámmášum, ete siámááš aamnâsmere siškeldeijee kaasuh tarbâšeh siámmááš teddustliegâsvuođâst siámmáá saijaasvuođâ. Tot čuávu tast, ete kaasust čalmaah láá tommit häärvist, ete ovdâmerkkân čalmaa stuárudâh, massa teikâ šleđgâvárádâs ij vaigut kaasu olgosâš stuárusijd. Normaaltiileest oovtâ kaasumooli saijaasvuotâ ađai moolisaijaasvuotâ lii 22,4141 dm³/mol.

Normaaltiileest ideaalkaasu aamnâsmeeri sorjo kaasu saijaasvuođâst já standardmoolisaijaasvuođâst (Vm):

Ideaalkaasu aamnâsmeeri lii almolávt

, mast p lii kaasu teedâ, V saijaasvuotâ já T liegâsvuotâ Kelvinčiäkkáduvvâst. R lii kaasustaađâ.

Käldeeh

 
Jurgâlus
Taat artikkâl teikkâ uási tast lii jurgâlum teikkâ toos láá uccum tiäđuh ereskielâlâš Wikipedia artikkâlist.
Algâalgâlâš artikkâl: fi  –  ainemäärä